Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Τριπλό όφελος με την παραμονή τους στην αγορά εργασίας
Τριπλά κερδισμένοι είναι 220.000 συνταξιούχοι που εξακολουθούν να εργάζονται. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Realnews, οι ασφαλισμένοι που συνταξιοδοτήθηκαν το 2024 σε ποσοστό 50% παραμένουν στην αγορά εργασίας αξιοποιώντας τη νέα ευνοϊκή ρύθμιση και απολαμβάνοντας κάθε μήνα σύνταξη και μισθό, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουν μεσοσταθμική αύξηση στη σύνταξή τους έως και 120 ευρώ τον μήνα.
Αν μέχρι πρότινος η εργασία μετά τη συνταξιοδότηση θεωρούταν μη συμφέρουσα επιλογή λόγω των περικοπών στη σύνταξη ή της φορολογικής επιβάρυνσης, σήμερα η εικόνα έχει ανατραπεί πλήρως. Σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, το υφιστάμενο πλαίσιο καθιστά ιδιαίτερα επωφελή την επιλογή παραμονής στην αγορά εργασίας, ειδικά σε περιπτώσεις που το ποσό της σύνταξης έχει φτάσει στο ανώτατο σημείο και δεν μπορεί πλέον να βελτιωθεί.
Ελκυστική επιλογή
Η νέα ρύθμιση φαίνεται να ευνοεί ιδιαίτερα τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους κ.ά.), οι οποίοι, λόγω της φύσεως του επαγγέλματος παρέμεναν έτσι και αλλιώς ενεργοί και πέραν του ορίου ηλικίας. Με το νέο καθεστώς, η δυνατότητα λήψης πλήρους σύνταξης και παράλληλης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας τους προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα:
- Αποκτούν ένα σταθερό πρόσθετο εισόδημα.
- Δικαιούνται το σύνολο των συνταξιοδοτικών παροχών.
- Βλέπουν σταδιακά την «απόσβεση» των εισφορών που είχαν καταβάλει επί δεκαετίες.
Αντίστοιχα, στους μισθωτούς προβλέπεται μικρή επιβάρυνση στις αποδοχές, γεγονός που σε καμία περίπτωση δεν αναιρεί το οικονομικό όφελος από τη συνέχιση της εργασίας και τη λήψη της πλήρους σύνταξης. Σε μια συγκυρία κατά την οποία η ακρίβεια και ο πληθωρισμός ασκούν ισχυρές πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα, η δυνατότητα ενίσχυσης των αποδοχών καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμη. Επιπλέον, για τους αγρότες η απασχόληση μετά τη συνταξιοδότηση αποτελεί σχεδόν αφορολόγητο όφελος, καθώς δεν προβλέπεται καμία επιπλέον εισφορά όταν συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στον πρωτογενή τομέα.
Τα ποσά
Το νέο πλαίσιο προβλέπει ότι όσοι συνταξιούχοι, ανεξαρτήτως του είδους της σύνταξης (γήρατος ή αναπηρίας), συνεχίσουν να εργάζονται, λαμβάνουν το 100% της κύριας και επικουρικής σύνταξης, χωρίς περικοπές. Αυτό σημαίνει ότι η εργασία δεν επηρεάζει καθόλου τις συνταξιοδοτικές παροχές, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν.
Αναλυτικά, όσοι λαμβάνουν σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας και απασχολούνται ως μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι δικαιούνται το σύνολο των ποσών κύριας και επικουρικής σύνταξης από τον ΕΦΚΑ.
Τι καταβάλλουν
Παρά το πλήρες ποσό σύνταξης που συνεχίζουν να λαμβάνουν, οι συνταξιούχοι οι οποίοι εργάζονται υπόκεινται σε ειδική εισφορά ή αυξημένες εισφορές, ανάλογα με το καθεστώς απασχόλησης:
- Μισθωτοί: Καταβάλλουν πρόσθετο πόρο 10% επί των μεικτών αποδοχών, υπέρ ΕΦΚΑ.
- Αυτοαπασχολούμενοι/ελεύθεροι επαγγελματίες: Καταβάλλουν αυξημένες κατά 50% εισφορές επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κατηγορίας κύριας ασφάλισης.
- Αγρότες: Καταβάλλουν επίσης αυξημένες κατά 50% εισφορές, βάσει της ασφαλιστικής κατηγορίας που έχουν επιλέξει.
Με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών (τίτλοι κτήσης): Καταβάλλεται πρόσθετος πόρος 10% επί της καθαρής αξίας του παραστατικού.
Ποιοι εξαιρούνται
Από την υποχρέωση καταβολής πρόσθετων εισφορών ή πόρου εξαιρούνται:
- Συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας.
- Συνταξιούχοι με ειδικές παθήσεις.
- Οσοι λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα.
- Πολύτεκνοι συνταξιούχοι.
Επιπλέον, δεν καταβάλλουν καμία εισφορά:
- Οι συνταξιούχοι του πρώην ΟΓΑ, εφόσον συνεχίζουν αγροτική απασχόληση υπαγόμενη στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
- Οι συνταξιούχοι όλων των πρώην ταμείων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ, εφόσον έχουν ετήσιο αγροτικό εισόδημα έως 10.000 ευρώ.
Η υποχρέωση δήλωσης
Η απασχόληση του συνταξιούχου πρέπει να δηλωθεί υποχρεωτικά μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΕΦΚΑ. Η μη συμμόρφωση επιφέρει σοβαρές κυρώσεις. Συγκεκριμένα: Εάν δεν έχει δηλωθεί η απασχόληση και δεν έχει καταβληθεί ο πρόσθετος πόρος, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με 12 μηνιαίες συντάξεις. Αν δεν έχει δηλωθεί η απασχόληση, αλλά έχει καταβληθεί ο πόρος, ο συνταξιούχος ειδοποιείται να υποβάλει δήλωση εντός 15 ημερών. Αν δεν συμμορφωθεί, επιβάλλεται επίσης πρόστιμο 12 συντάξεων.
Νέο μοντέλο
Η δυνατότητα απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση αποτελεί πλέον στρατηγική επιλογή για χιλιάδες πολίτες, ενισχύοντας τόσο το εισόδημά τους όσο και την ψυχολογική και κοινωνική τους δραστηριότητα. Παράλληλα, συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική και δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας, ενισχύοντας τα δημόσια έσοδα μέσω εισφορών και φόρων.
Το νέο μοντέλο συνδυάζει τα χαρακτηριστικά της ενεργής γήρανσης, της διαγενεακής αλληλεγγύης και της οικονομικής αποδοτικότητας, δημιουργώντας ένα σταθερό υπόβαθρο για τη βιώσιμη απασχόληση και την αξιοποίηση της εμπειρίας των μεγαλύτερων ηλικιακά επαγγελματιών.
Ποιους συμφέρει:
- Ελεύθερους επαγγελματίες ηλικίας 62 ετών και άνω που μπορούν να συμπληρώσουν προϋποθέσεις για τη λήψη πλήρους σύνταξης.
- Αυτοαπασχολούμενους (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους) ηλικίας 62 ετών και άνω που μπορούν να συμπληρώσουν προϋποθέσεις για τη λήψη πλήρους σύνταξης.
- Μισθωτούς που μπορούν να παραμείνουν στην εργασία σε συνεννόηση με τον εργοδότη και μπορούν να συμπληρώσουν προϋποθέσεις για τη λήψη πλήρους ή και μειωμένης κατά περίπτωση σύνταξης.
- Αγρότες.
- Περιπτώσεις ασφαλισμένων που μπορούν να λάβουν αναπηρική σύνταξη για να αυξήσουν το εισόδημά τους. Με τη βοήθεια του Δ. Ρίζου η «R» παρουσιάζει χαρακτηριστικά παραδείγματα:
– 1ο παράδειγμα: Εμπορος (πρώην ΤΑΕ)
Εμπορος, ασφαλισμένος στον ΕΦΚΑ/ΟΑΕΕ (πρώην ΤΑΕ), με 40 συνολικά έτη ασφάλισης και έχοντας συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, δικαιούται κύρια σύνταξη ύψους 1.054 ευρώ. Ο εν λόγω ασφαλισμένος υπάγεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, γεγονός που συνεπάγεται μηνιαία εισφορική επιβάρυνση 90,2 ευρώ. Ωστόσο, εξασφαλίζει σταθερό μηνιαίο εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ, ενώ δεν αντιμετωπίζει φορολογική επιβάρυνση, καθώς η φορολόγηση γίνεται με τεκμαρτό τρόπο.
– 2ο παράδειγμα: Αυτοκινητιστής (πρώην ΤΣΑ)
Αυτοκινητιστής, με 30 έτη ασφάλισης στον πρώην ΤΣΑ και επιπλέον 3 έτη στο ΙΚΑ, στο 62ο έτος της ηλικίας του λαμβάνει πρόωρη μειωμένη σύνταξη ύψους 608,36 ευρώ. Είναι επίσης ενταγμένος στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλει μηνιαία εισφορά 90,2 ευρώ. Ο συνταξιούχος αυτός απολαμβάνει σταθερό εισόδημα, ενώ εξαιρείται από φορολογική επιβάρυνση λόγω τεκμαρτής φορολόγησης.
– 3ο παράδειγμα: Γιατρός (πρώην ΤΣΑΥ)
Γιατρός με 40 έτη ασφάλισης στον ΕΦΚΑ/ΕΤΑΑ (πρώην ΤΣΑΥ), στο 62ο έτος της ηλικίας του λαμβάνει σύνταξη ύψους 1.173,6 ευρώ. Κατατάσσεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία και καταβάλλει μηνιαία εισφορά 90,2 ευρώ. Το καθαρό μηνιαίο του εισόδημα ξεπερνά τα 1.000 ευρώ, χωρίς φορολογικές επιβαρύνσεις, λόγω εφαρμογής τεκμαρτού εισοδήματος.
– 4ο παράδειγμα: Μισθωτός μηχανικός (πρώην ΤΣΜΕΔΕ)
Μισθωτός μηχανικός με μεικτές μηνιαίες αποδοχές 3.000 ευρώ, ασφαλισμένος στον πρώην ΤΣΜΕΔΕ, διαθέτει 40 έτη ασφάλισης και έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του. Δικαιούται σύνταξη ύψους 1.519,24 ευρώ. Καταβάλλει εισφορές ύψους 300 ευρώ υπέρ ΕΦΚΑ, ενώ επιπλέον δικαιούται και την εφάπαξ παροχή. Η ετήσια φορολογική επιβάρυνση ανέρχεται σε 1.800 ευρώ, ωστόσο προκύπτει πρόσθετο καθαρό ετήσιο εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ.
– 5ο παράδειγμα: Μισθωτός (ΙΚΑ)
Μισθωτός με μεικτές αποδοχές 2.000 ευρώ, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, με 12.000 ημέρες ασφάλισης και ηλικίας 62 ετών, λαμβάνει κύρια σύνταξη 1.219,11 ευρώ και επιπλέον επικουρική σύνταξη ύψους 194 ευρώ. Η μηνιαία εισφορά υπέρ ΕΦΚΑ ανέρχεται σε 200 ευρώ. Η ετήσια φορολογική επιβάρυνση φτάνει τα 980 ευρώ, ενώ προκύπτει καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ.
– 6ο παράδειγμα: Μισθωτός σε βαρέα (ΙΚΑ)
Μισθωτός με μεικτές αποδοχές 1.000 ευρώ, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ με 9.000 ημέρες ασφάλισης στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, στο 62ο έτος της ηλικίας του δικαιούται κύρια σύνταξη 657 ευρώ και επικουρική 158 ευρώ. Καταβάλλει εισφορά 100 ευρώ μηνιαίως υπέρ ΕΦΚΑ. Η ετήσια φορολογική επιβάρυνση υπολογίζεται στα 600 ευρώ, ενώ προκύπτει καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις άνω των 9.000 ευρώ.