Κοινή επιστολή 23 διεθνών και εθνικών ενώσεων και οργανισμών (ΟΣΔ) προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τη βιωσιμότητα του Τύπου στην Ελλάδα

Το κεί­με­νο της επι­στο­λής ανα­φέ­ρει:

Αξιό­τι­με κύ­ριε Πρω­θυ­πουρ­γέ,

Οι υπο­γρά­φο­ντες την πα­ρού­σα επι­στο­λή εκ­προ­σω­πούν διε­θνείς ορ­γα­νι­σμούς, εθνι­κές ενώ­σεις και ορ­γα­νι­σμούς συλ­λο­γι­κής δια­χεί­ρι­σης (ΟΣΔ), οι οποί­οι αντι­προ­σω­πεύ­ουν εκ­δό­τες Τύ­που στην Ευ­ρώ­πη, στην Αυ­στρα­λία και στη Νό­τια Αφρι­κή.

Η Ελ­λά­δα, γε­νέ­τει­ρα της Δη­μο­κρα­τί­ας, έχει δια­χρο­νι­κά δια­φυ­λά­ξει τους θε­με­λιώ­δεις πυ­λώ­νες της δη­μο­κρα­τι­κής κοι­νω­νί­ας, με­τα­ξύ των οποί­ων εξέ­χου­σα θέ­ση κα­τέ­χει ο ελεύ­θε­ρος και ανε­ξάρ­τη­τος Τύ­πος. Σή­με­ρα, ωστό­σο, ο Τύ­πος –και συ­νε­πώς η ίδια η Δη­μο­κρα­τία– αντι­με­τω­πί­ζει άνευ προη­γου­μέ­νου προ­κλή­σεις σε πα­γκό­σμιο επί­πε­δο, κυ­ρί­ως λό­γω της κυ­ριαρ­χί­ας πο­λύ με­γά­λων τε­χνο­λο­γι­κών εται­ρειών (όπως η Google, η Microsoft και η Meta) στη διά­δο­ση της ενη­μέ­ρω­σης.

Μία από τις σο­βα­ρό­τε­ρες προ­κλή­σεις εί­ναι το λε­γό­με­νο «χά­σμα αξί­ας» που έχει δη­μιουρ­γη­θεί στη σχέ­ση με­τα­ξύ Τύ­που και δια­δι­κτυα­κών πλατ­φορ­μών. Οι τε­λευ­ταί­ες αξιο­ποιούν το πε­ριε­χό­με­νο των εκ­δο­τών (μέ­σω μη­χα­νών ανα­ζή­τη­σης, συσ­σω­ρευ­τών ει­δή­σε­ων, κα­τάρ­τι­σης προ­φίλ χρη­στών κ.λπ.), εξα­σφα­λί­ζο­ντας ση­μα­ντι­κό μέ­ρος των εσό­δων τους χω­ρίς άδεια και χω­ρίς δί­καιη απο­ζη­μί­ω­ση. Η πρα­κτι­κή αυ­τή υπο­νο­μεύ­ει άμε­σα την ικα­νό­τη­τα των εκ­δο­τών να απο­κο­μί­σουν εύ­λο­γα έσο­δα από το έρ­γο τους, μειώ­νο­ντας πε­ραι­τέ­ρω τα δια­φη­μι­στι­κά τους έσο­δα και θέ­το­ντας σε κίν­δυ­νο τη βιω­σι­μό­τη­τα της ενη­με­ρω­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας.

Η Ευ­ρω­παϊ­κή Ένω­ση για την επί­λυ­ση αυ­τού του ζη­τή­μα­τος θέ­σπι­σε το νέο Δι­καί­ω­μα Εκ­δο­τών Τύ­που, το οποίο πα­ρέ­χει το ανα­γκαίο νο­μι­κό πλαί­σιο για τη διεκ­δί­κη­ση δί­και­ης αμοι­βής. Η Ελ­λά­δα εν­σω­μά­τω­σε το δι­καί­ω­μα αυ­τό στο εθνι­κό της δί­καιο (Ν. 4996/2022 του Υπουρ­γεί­ου Πο­λι­τι­σμού) και θέ­σπι­σε μη­χα­νι­σμό δια­με­σο­λά­βη­σης, με την Εθνι­κή Επι­τρο­πή Τη­λε­πι­κοι­νω­νιών και Τα­χυ­δρο­μεί­ων (ΕΕΤΤ) να έχει ανα­λά­βει την αρ­μο­διό­τη­τα έκ­δο­σης κα­νο­νι­σμού που θα κα­θο­ρί­ζει τα κρι­τή­ρια και τη με­θο­δο­λο­γία υπο­λο­γι­σμού της αμοι­βής των εκ­δο­τών.

Ωστό­σο, έχου­με ενη­με­ρω­θεί από τους Έλ­λη­νες εταί­ρους μας ότι η ΕΕΤΤ εξε­τά­ζει το εν­δε­χό­με­νο να εξαι­ρέ­σει από τον υπο­λο­γι­σμό αυ­τό τα έμ­με­σα έσο­δα των με­γά­λων πλατ­φορ­μών. Μια τέ­τοια εξαί­ρε­ση θα μεί­ω­νε δρα­στι­κά την αμοι­βή που οφεί­λε­ται στους εκ­δό­τες, πε­ριο­ρί­ζο­ντάς τη σε ένα αμε­λη­τέο κλά­σμα των τε­ρά­στιων εσό­δων των πλατ­φορ­μών. Αυ­τό θα αναι­ρού­σε τον σκο­πό τό­σο της ευ­ρω­παϊ­κής όσο και της εθνι­κής νο­μο­θε­σί­ας: το χά­σμα αξί­ας θα διαιω­νι­ζό­ταν και η βιω­σι­μό­τη­τα του Τύ­που στην Ελ­λά­δα θα ετί­θε­το σε σο­βα­ρό κίν­δυ­νο.

Πε­ραι­τέ­ρω, η προ­σέγ­γι­ση αυ­τή, η οποία στην πρά­ξη ταυ­τί­ζε­ται με τις επι­διώ­ξεις των πλατ­φορ­μών, αντι­βαί­νει στις απο­φά­σεις της Γαλ­λι­κής Αρ­χής Αντα­γω­νι­σμού σε αντί­στοι­χες υπο­θέ­σεις. Στην από­φα­σή της της 15ης Μαρ­τί­ου 2024 (Υπό­θε­ση 24-D-03), η Αρ­χή ανα­γνώ­ρι­σε ρη­τά ότι πρέ­πει να λαμ­βά­νο­νται υπό­ψη και τα έμ­με­σα έσο­δα. Επί­σης, αγνο­εί τα συ­μπε­ρά­σμα­τα πο­λυά­ριθ­μων διε­θνών με­λε­τών, οι οποί­ες κα­τα­δει­κνύ­ουν ότι τα συ­νο­λι­κά έσο­δα των πλατ­φορ­μών συν­δέ­ο­νται άμε­σα και έμ­με­σα με το πε­ριε­χό­με­νο των εκ­δο­τών Τύ­που (π.χ. Fehradvice, Μάρ­τιος 2023, Ελ­βε­τία· Γερ­μα­νία, Ιού­νιος 2025· Holden, Mateen, Schiffin και Tabakovic, ΗΠΑ, Οκτώ­βριος 2023).

Κα­τό­πιν τού­των, σας κα­λού­με με τον δέ­ο­ντα σε­βα­σμό, κύ­ριε Πρω­θυ­πουρ­γέ, να με­ρι­μνή­σε­τε ώστε το ελ­λη­νι­κό κα­νο­νι­στι­κό πλαί­σιο να επι­τύ­χει πλή­ρως τον επι­διω­κό­με­νο σκο­πό του: την κα­το­χύ­ρω­ση δί­και­ης και απο­τε­λε­σμα­τι­κής αμοι­βής για τους εκ­δό­τες, σύμ­φω­να με το ευ­ρω­παϊ­κό δί­καιο και τις διε­θνείς βέλ­τι­στες πρα­κτι­κές. Μό­νο έτσι θα δια­σφα­λι­στεί η οι­κο­νο­μι­κή βιω­σι­μό­τη­τα του Τύ­που και, κα­τ’ επέ­κτα­ση, η προ­στα­σία ενός εκ των θε­με­λιω­δών πυ­λώ­νων της Δη­μο­κρα­τί­ας μας.

Σας ευ­χα­ρι­στού­με για την προ­σο­χή σας και πα­ρα­μέ­νου­με στη διά­θε­σή σας για κά­θε πε­ραι­τέ­ρω επι­κοι­νω­νία.

Με­τά τι­μής, Οι υπο­γρά­φο­ντες την πα­ρού­σα επι­στο­λή

EMMA, the European Magazine Media Association, Βέλ­γιο
ENPA, the European Newspaper Publishers’ Association (ENPA), Βέλ­γιο
IFRRO – The International Federation of Reproduction Rights Organisations, Βέλ­γιο
News Media Europe, Βέλ­γιο
PDLN – Press Database and Licensing Network, Ηνω­μέ­νο Βα­σί­λειο
EPC – European Publishers Council, Βέλ­γιο
Alliance de la Presse d’Information Générale, Γαλ­λία
BPCMO – Baltic Press Publishers` Collective Management Organisation, Εσθο­νία
CEDRO – CENTRO ESPAÑOL DE DERECHOS REPROGRÁFICOS EGDPI, Ισπα­νία
CFC, Γαλ­λία
Copyright Agency, Αυ­στρα­λία
Corint Media, Γερ­μα­νία
DARLO – Dramatic, Artistic and Literary Rights Organisation (Pty) Limited, Νό­τια Αφρι­κή
DPCMO – Danish Press Publications Collective Management Organisation, Δα­νία
DVP – La Société des droits voisins de la Presse, Γαλ­λία
FIEG – Italian Federation of Newspapers and Magazines Publishers, Ιτα­λία
L2P – License2Publish, Βέλ­γιο
Magyar Lapkiadók Egyesülete, Ουγ­γα­ρία
ΟΣ­ΔΕΛ – Ορ­γα­νι­σμός Συλ­λο­γι­κής Δια­χεί­ρι­σης Έρ­γων του Λό­γου, Ελ­λά­δα
Repropol – Stowarzyszenie Dziennikarzy i Wydawców, Πο­λω­νία
SLPV – Správce licenčních práv vydavatelů, z.s, Τσε­χία
SPCMO – Swedish Publishers Collective Management Organisation, Σου­η­δία
Stichting OPR – Stichting Organisatie voor Persuitgeversrecht, Ολ­λαν­δία

Δεί­τε την πρω­τό­τυ­πη επι­στο­λή στα αγ­γλι­κά εδώ.

---