Η Τριακονταετής Περιπέτεια του Συνταξιοδοτικού (1992 – 2022)

του Κερασιώτη Σεραφείμ – Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός – Επίτιμος πρόεδρος Ο.Λ.Τ.Ε.Ε

Η Τριακονταετής  Περιπέτεια του Συνταξιοδοτικού (1992 – 2022)

1992. Χρονιά που υπογράφεται η συνθήκη του Μάαστριχτ. Κυβέρνηση Ν.Δ Υπουργός εργασίας Δ. Σιούφας. Νόμος 2084/92 Χωρισμός νέων και παλαιών υπαλλήλων. Σοβαρές αλλαγές σε βάρος των τότε νέων υπαλλήλων.

1999.Νόμος 2676/99 κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ υπουργός εργασίας Μιλτ. Παπαϊωάνου. Αύξηση ορίων ηλικίας . Ενοποίηση κάποιων ταμείων για χρησιμοποίηση των αποθεματικών των εύρωστων ταμείων.

2003. Νόμος 3029/03 Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ Δημ. Ρέππας υπουργός εργασίας. Εισάγεται η έννοια των επαγγελματικών ταμείων.
2004. Νόμος 3655/08 κυβέρνηση Ν.Δ Φάνη Πετραλιά υπουργός εργασίας. Νέα αύξηση των ορίων ηλικίας. Ενοποίηση ταμείων δημιουργείται τοΤΕΑΔΥ.

            2010.Νόμοι 3863 και 3865/10. Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ. Υπουργός εργασίας Λοβέρδος Αν.  Νέες αυξήσεις ορίων ηλικίας. Ενοποίηση ταμείων, αλλαγή τρόπου υπολογισμού των συντάξεων. Με το άρθρο 11 του νόμου 3863/10  εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια του προσδόκιμου ηλικίας για αύξηση των ορίων ηλικίας. Ισχύει μέχρι σήμερα.

            Με το ν. 3845/10περικόπτονται τα δώρα, δηλαδή η 13η και 14η σύνταξη. Υποκαθίστανται με επιδόματα 800 συνολικά ευρώ με εξαιρέσεις. Τα επιδόματα αυτά έμελλε να καταργηθούν πλήρως, τρία χρόνια αργότερα.

Με τους ν. 3863/10 και 3865/10άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων, φέρνοντας κλιμακωτές μειώσεις. Στο στόχαστρο μπήκαν οι κύριες άλλα και οι επικουρικές συντάξεις.

            2011.Οι ν. 3986/11 και 4002/11επιβάλλουν μειώσεις σε συνταξιούχους κάτω των 60 ετών 6%. Για κύριες συντάξεις μεγαλύτερες από 1700 που φτάνουν το 10% για κύριες συντάξεις υψηλότερες των 3.000 ευρώ. Η μείωση είναι μεγαλύτερη καθώς επιβάλλεται επί του συνολικού ποσού και όχι επί του τμήματος που υπερβάλει το όριο των 1700 ευρώ.

Επιβάλλεται Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχωνμε αναδρομική ισχύ από το 2010. Αφορά τις κύριες συντάξεις, με κλιμακωτές μειώσεις 3% για ποσά άνω των 1.400 ευρώ έως 13% για συντάξεις άνω των 3.500 ευρώ. Επίσης, προέβλεπε μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, κλιμακωτά, από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές συντάξεις άνω των 650.

Ο ν. 4024/11φέρνει περαιτέρω μειώσεις για τους νέους συνταξιούχους. Οι συνταξιούχοι κάτω των 55 ετών υπέστησαν περικοπή 40% επί της κύριας σύνταξης για ποσά άνω των 1000 ευρώ. Οι συνταξιούχοι κάτω των 60 ετών υπέστησαν μείωση 20% επί της κύριας σύνταξης για ποσά άνω των 1200 ευρώ. Σε ότι αφορά τις επικουρικές συντάξεις για τους συνταξιούχους του ETEAΜ επιβάλλεται μείωση 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ. Για τα υπόλοιπα επικουρικά του ιδιωτικού τομέα, οι μειώσεις ήταν 15%, ενώ για τους δημοσίους υπαλλήλους υπήρξε μείωση της δεύτερης επικουρικής κατά 20%.

2012. Νόμος 4052/12 κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ υπουργός εργασίας Γιωρ. Κουτρουμάνης. Για πρώτη φορά ενοποίηση των επικουρικών ταμείων ΕΤΕΑ (ΤΕΑΔΥ – ΤΕΑΜ κ.α) για κοινή διαχείριση των αποθεματικών.

            Νόμος 4093/12 κυβέρνηση ΝΔ- ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ υπουργός Γιαν.  Βρούτσης. Νέα αύξηση των ορίων ηλικίας από 65 στα 67, από 60 στα 62.

Με το ν. 4051/12επιβάλλονται νέες περικοπές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις. Ο νόμος είχε αναδρομική ισχύ από τον Ιανουάριο του 2012. Μειώνονται 12% οι κύριες συντάξεις άνω των 1300 ευρώ. Σε ότι αφορά τις επικουρικές, συντάξεις κάτω των 250 ευρώ αυτές μειώθηκαν κατά 10%. Για ποσά από 251 έως 300 ευρώ η μείωση ήταν 15% και για ποσά άνω των 300 ευρώ η μείωση ήταν 20%.

Ο ν. 4093/12φέρνει μειώσεις τόσο σε κύριες όσο και σε επικουρικές συντάξεις. Ο νόμος τέθηκε σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2013. Αυτήν τη φορά η μείωση υπολογίστηκε επί του συνόλου του εισοδήματος του συνταξιούχου από κύρια και επικουρικές συντάξεις. Τα ποσά από 1.000 – 1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500 – 2.000 μείωση 10%, από 2.000-3.000 μείωση 15% και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω μείωση 20%. Επίσης, καταργήθηκαν οριστικά τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.

Εφαρμόζεται διάταξη του ν. 4254/12που προέβλεπε τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις του ΕΤΕΑ. Όσοι είχαν ενταχθεί τότε στο υπερεπικουρικό ταμείο υπέστησαν οριζόντιες μειώσεις της τάξης του 5,2%.

2015. 2015. Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υπουργός εργασίας Γ.Κατρούγκαλος. Αλλαγή ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση αλλά και για θεμελίωση.

            Με το ν. 4336/2015 επήλθε σημαντική μείωση σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, μέσω της αύξησης των εισφορών υπέρ ΕΟΠΥΥ στις  κύριες συντάξεις από 4% σε 6%  και της επιβολής εισφοράς 6% για πρώτη φορά στις επικουρικές.

2016. Ο νόμος 4387/16 κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ υπουργός εργασίας Γ. Κατρούγκαλος. Μεγάλες παρεμβάσεις. Οι τρείς μεγαλύτερες.
2017. Ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων και του λογιστηρίου του κράτους στον ΕΦΚΑ. Κοινή διαχείριση όλων των αποθεματικών των ενοποιημένων ταμείων.
2018. Χωρίζει τη σύνταξη σε δύο μέρη.

α)Εθνική σύνταξη με την εγγύηση του κράτους 384 ευρώ.

β)Ανταποδοτική σύνταξη που υπολογίζεται με το Μ.Ο των συντάξιμων αποδοχών από το 2022 μέχρι την ημέρα συνταξιοδότησης επί έναν συντελεστή αναπλήρωσης.

Αλλαγή τρόπου υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων.

            3.Επανυπολογισμός των συντάξεων που έχουν καταβληθεί μέχρι τότε και θέσπιση της προσωπικής διαφοράς. Καταργούνται τα κατώτερα όρια σύνταξης.

           Μειώσεις στα εφάπαξ για τα έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2013 κατά 15%  τουλάχιστον με το νέο τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ. Για τα έτη ασφάλισης από 1/1/2014  έχουμε άτοκη επιστροφή εισφορών.

           Αύξηση του κόστους εξαγοράς των πλασματικών ετών από 1-1-2017 και στους δημόσιους υπάλληλους. Συγκεκριμένα το ποσοστό εισφοράς από 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών, που ήταν μέχρι 31-12-2016, για αιτήσεις εξαγοράς  που υποβάλλονται  από 1-1-2017 διαμορφώνεται ως εξής:

Για το 2017           10%

Για το 2018           13,34%

Για το 2019           16,67%

και από το 2020    20%

            Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για την επικουρική σύνταξη (ETEA) κατά 1 ποσοστιαία μονάδα συνολικά (από 3% για ασφαλισμένο και 3% για εργοδότη, σε 3,5% για ασφαλισμένο και 3,5% για εργοδότη).

           Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για το μέρισμα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (Μ.Τ.Π.Υ) σε 4,5% από 4%, με αναδρομική ισχύ από 1-1-2017.

2020. 2020. Νόμος 4670/20 κυβέρνηση Ν.Δ υπουργός εργασίας Γιαν. Βρούτσης. Επανανομοθετεί τον νόμο Κατρούγκαλου αυξάνοντας τους συντελεστές αναπλήρωσης για όσους συνταξιούχους έχουν πάνω από 30 συντάξιμα χρόνια.

            Γίνεται νέος επανυπολογισμός των συντάξεων. Από 1-1-2022 έχουμε νέο ταμείο υποχρεωτικής επικουρικής ασφάλισης για όλους τους νέους εργαζόμενους το ΤΕΚΑ. Σπάει η αλληλεγγύη των γενεών στο επικουρικό ασφαλιστικό.

           Ο Ν. 4670/2020 αναφορικά με τα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων προβλέπει ότι στα 30 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης παραμένει 26,37%, και για κάθε επιπλέον ημέρα ασφάλισης αυξάνεται, καθώς ο συντελεστής από 1,42% διαμορφώνεται στο 1,98%.

           Στα 33 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης από 30,63% με το Ν. 4387/2016 θα φτάσει το 32,31%, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Ν. 4670/2020, ενώ στα 35 έτη θα διαμορφωθεί στο 37,31% από 33,81% που είναι σήμερα. Στα 36 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης ήταν με το Ν. 4387/16 35,40%, ενώ σύμφωνα με το Ν. 4670/20 θα φτάσει 39,81%.

            Στα 40 έτη ασφάλισης η αναπλήρωση της ανταποδοτικής σύνταξης ήταν 42,80% και διαμορφώνεται στο 50,01%, ενώ θα συνεχίσει να αυξάνεται για ασφάλιση 42 ετών με το ποσοστό αναπλήρωσης να φτάνει το 51,01% από 46,80% που προέβλεπε ο Ν. 4387/16.

           Η προσαύξηση στη σύνταξη δεν έχει πλαφόν ανάλογα με τα έτη ασφάλισης. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, για κάθε επιπλέον έτος πέρα των 40 ετών υπάρχει προσαύξηση στο ποσοστό αναπλήρωσης 0,50% κατ’ έτος.

           Μετά τα 40 έτη η αύξηση της αναπλήρωσης ανακόπτεται σημαντικά.

           Εδώ «κρύβεται» και η βασική αλλαγή συγκριτικά με το Ν. 4387/2016, ο οποίος διατηρούσε τον υψηλότερο κατ’ έτος συντελεστή (2 ποσοστιαίες μονάδες) για όλα τα χρόνια μετά τα 40.

           Αντίθετα, το νέο σύστημα δίνει μεγαλύτερη έμφαση σε όσους αποχωρούν με περισσότερα από 30 και έως 40 έτη ασφάλισης και μειώνει σημαντικά την ανταπόδοσή του μετά τα 40 έτη.