Η κλιματική ανθεκτικότητα της ΑΜΘ περνά από τα Ανοιχτά Δεδομένα: τα έργα OD4GROWTH και DesirMED ενώνουν δυνάμεις

Με μεγάλη συμμετοχή φορέων και ενεργών πολιτών πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 24 Ιουλίου 2025 η διαδικτυακή συνάντηση με τίτλο «Ανοιχτά Περιβαλλοντικά Δεδομένα & Ψηφιακή Μετάβαση στην Περιφέρεια ΑΜΘ», που διοργάνωσε το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου OD4GROWTH, σε συνεργασία με το έργο DesirMED (Horizon Europe).

Η συνάντηση αποτέλεσε μια ουσιαστική ευκαιρία διαλόγου για τη χρήση και την αξιοποίηση των μετεωρολογικών και περιβαλλοντικών δεδομένων στην Περιφέρεια ΑΜΘ, με στόχο τη διαμόρφωση πολιτικών για την κλιματική ανθεκτικότητα, τη δημόσια προστασία και τη στήριξη της επιχειρηματικότητας.

Ο κος Πάρτσιας, εκπροσωπώντας το OD4GROWTH, παρουσίασε τους στόχους του έργου και την πρόοδο της Περιφέρειας στη θεματική των ανοιχτών δεδομένων, ενώ αναφέρθηκε στις τρέχουσες συνεργασίες με Δήμους, πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς.

Ο κος  Τσούργιαννης, διαχειριστής του DesirMED, παρουσίασε τον σχεδιασμό της Περιφέρειας ΑΜΘ στο έργο και τις πιλοτικές δράσεις που υλοποιούνται για την παρακολούθηση και διαχείριση υδάτινων πόρων, πλημμυρών και βιοποικιλότητας μέσω τεχνολογιών Nature-Based και καινοτόμων εφαρμογών.

Ο Προϊστάμενος της Πολιτικής Προστασίας ΠΑΜΘ, κος Χουβαρδάς, παρουσίασε το σχέδιο ανάπτυξης δικτύου μετεωρολογικών σταθμών καθώς και τους νέους μετεωρολογικούς σταθμούς που θα προμηθευτεί το έργο DESIRMED. Έδωσε έμφαση στην προσπάθεια που γίνεται από τις ομάδες εργασίας των έργων OD4GROWTH και DesirMED προκειμένου να χαρτογραφηθούν οι σταθμοί που λειτουργούν στην Περιφέρεια ΑΜθ ώστε τα δεδομένα τους να συγκεντρώνονται σε μία βάση δεδομένων (Database). Απεύθυνε κάλεσμα προς όλους τους φορείς που διαθέτουν μετεωρολογικούς σταθμούς να συμπράξουν σε αυτή την προσπάθεια συγκέντρωσης δεδομένων.

Στη συνέχεια ο Υποψήφιος Διδάκτωρ ΔΠΘ Γιάννης Τσακμάκης, παρουσίασε αυτή την βάση δεδομένων που λειτουργεί στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του ΔΠΘ και η οποία  συλλέγει τα  μετεωρολογικά δεδομένα και δίνει την δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να τα χρησιμοποιήσει σε πραγματικό χρόνο μέσω Διεπαφής  (API).

Στην τελευταία παρουσίαση η συνεργάτης της Περιφέρειας ΑΜΘ κα Κιουκιούμη μας εξήγησε τα βήματα που θα ακολουθηθούν προκειμένου να αναπτυχθεί εφαρμογή που θα οπτικοποιεί τα δεδομένα. Η στοχευμένη ομάδα χρηστών θα είναι οι δημόσιοι φορείς  που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα καθώς και την πολιτική προστασία χωρίς να αποκλείονται ιδιώτες και ιδιωτικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν.  Σε αυτό το πλαίσιο καλεί τους ενδιαφερόμενους να συμπληρώσουν σχετικό ερωτηματολόγιο για τις ανάγκες σχεδίασης και ανάπτυξης μιας φιλικής προς τον χρήστη εφαρμογής. (https://tinyurl.com/yc526kbs)

Ο κος Μελίδης (ΕΕΛΛΑΚ) ανέδειξε τη σημασία της διαλειτουργικότητας και της ανοιχτής πρόσβασης, τονίζοντας τον ρόλο της ΕΕΛΛΑΚ στο OD4GROWTH και τη στήριξή της στην ενσωμάτωση περιβαλλοντικών δεδομένων. Επισήμανε την αξία των ιστορικών δεδομένων για εφαρμογές που ωφελούν πολίτες και ΜμΕ, ενώ υπογραμμίστηκε η ανάγκη για συστηματική, αυτοματοποιημένη πρόσβαση μέσω διαλειτουργικών API και έγκυρων μεταδεδομένων.

 

Συμπεράσματα και επόμενα βήματα

Στη συνάντηση συμμετείχαν στελέχη από τοπικές και περιφερειακές υπηρεσίες, ερευνητικά ιδρύματα, επιχειρηματικοί φορείς και κοινωνικοί εταίροι, επιβεβαιώνοντας την ανάγκη για διατομεακή συνεργασία και ενίσχυση της διαφάνειας και επαναχρησιμοποίησης των δεδομένων σε περιφερειακό επίπεδο.

Πολλοί συμμετέχοντες όπως ο κος Μαλκάκης από το Τμήμα Περιβάλλοντος & Υδροοικονομίας της ΠΕ Δράμας και ο κος Γκρίνιας από το Δήμο Καβάλας επισήμαναν πως υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες με μετεωρολογικούς σταθμούς που δεν έχουν χαρτογραφηθεί και συμφωνήθηκε  να ενσωματωθούν σε αυτή προσπάθεια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η χαρτογράφηση των σταθμών σε περιφερειακό επίπεδο αποσκοπεί αφενός στη συγκέντρωση κρίσιμων δεδομένων σε έναν ενιαίο χώρο, ενισχύοντας την πληροφόρηση, αφετέρου στη μείωση των αποσπασματικών εγκαταστάσεων και των επικαλύψεων μεταξύ σταθμών. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα κόστη συντήρησης των μετεωρολογικών σταθμών, ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η λειτουργικότητά τους σε βάθος χρόνου.

Έμφαση  δόθηκε και στην πρακτική αξιοποίηση των δεδομένων  για την πρόληψη πλημμυρών, την αγροτική παραγωγή, τη διαχείριση υδατικών πόρων, την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας και των πολιτικών προστασίας καθώς επισημάνθηκε ότι επαναχρησιμοποιώντας τα δεδομένα μπορούν να αναπτυχθούν νέες εφαρμογές με άλλες στοχεύσεις .

Η σύμπραξη OD4GROWTH–DesirMED δείχνει πως τα έργα με διαφορετικές εστίες (ανοιχτά δεδομένα – κλιματική ανθεκτικότητα) μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά και να διαμορφώσουν ενιαίες περιφερειακές πολιτικές που συνδέουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι η φιλοξενία της διακρατικής συνάντησης του OD4GROWTH τον Οκτώβριο στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου θα παρουσιαστούν καλές πρακτικές και προτάσεις πολιτικής από όλη την Ευρώπη.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τη σελίδα του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης: https://pta.gov.gr/el/euprograms/