Επιστήμονες ανακάλυψαν ένα εγκεφαλικό σύστημα που ενεργοποιείται κατά τον ύπνο και συμβάλλει στην αποκατάσταση του σώματος

Νέο εύρημα: Ο εγκέφαλος ενεργοποιεί «μηχανισμό επιδιόρθωσης» του σώματος στη διάρκεια του ύπνου

Ερευνητές ανακάλυψαν ένα εγκεφαλικό σύστημα που φαίνεται να συμβάλλει ενεργά στην αποκατάσταση του σώματος κατά τη διάρκεια του ύπνου – μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η νόσος Αλτσχάιμερ, οι οποίες συχνά σχετίζονται με διαταραχές ύπνου.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο οργανισμός εκκρίνει την αυξητική ορμόνη (GH ή σωματοτροπίνη), η οποία υποστηρίζει την αναγέννηση των ιστών, την ανάπτυξη των μυών και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Αν και είναι γνωστό ότι η ορμόνη αυτή σχετίζεται με τον ύπνο, μέχρι πρόσφατα δεν ήταν σαφές πώς ακριβώς ρυθμίζεται η έκκρισή της.

Τώρα, μέσω μιας εις βάθος ανάλυσης του εγκεφαλικού κυκλώματος ποντικιών, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ εντόπισαν συγκεκριμένους μηχανισμούς και κυκλώματα ανατροφοδότησης που ελέγχουν πότε και πώς εκκρίνεται η GH κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η μελέτη, σύμφωνα με τον νευροεπιστήμονα Σίνλου Ντινγκ, βασίστηκε όχι μόνο στη μέτρηση των επιπέδων της ορμόνης στο αίμα —όπως γινόταν μέχρι τώρα— αλλά και στην απευθείας καταγραφή της νευρωνικής δραστηριότητας σε ποντίκια, καθ’ όλη τη διάρκεια πολλαπλών κύκλων ύπνου και αφύπνισης.

Αποκαλύφθηκε ότι η έκκριση της GH διαφοροποιείται μεταξύ των φάσεων του REM (ύπνος με ταχείες κινήσεις των ματιών) και του μη-REM ύπνου. Αν και η ορμόνη αυξανόταν και στις δύο περιόδους, οι νευρώνες που την ενίσχυαν ή την ανέστειλαν λειτουργούσαν διαφορετικά ανάλογα με το στάδιο του ύπνου.

Οι ερευνητές εντόπισαν, επίσης, ένα σύστημα ανατροφοδότησης που περιλαμβάνει τον locus coeruleus (υπομέλας τόπος) — μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την αφύπνιση και την εγρήγορση.

Όπως εξηγεί ο νευροεπιστήμονας Ντάνιελ Σίλβερμαν:

«Ο ύπνος και η αυξητική ορμόνη λειτουργούν ως ένα δυναμικό και αλληλοεξαρτώμενο σύστημα. Όταν ο ύπνος είναι ανεπαρκής, η παραγωγή της ορμόνης μειώνεται. Αντίστοιχα, μια υπερβολική απελευθέρωσή της μπορεί να οδηγήσει τον εγκέφαλο σε κατάσταση αφύπνισης.»

Ουσιαστικά, υπάρχει ένας κυκλικός μηχανισμός:
Η αυξητική ορμόνη απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια του ύπνου για να υποστηρίξει την επιδιόρθωση και ανάπτυξη του σώματος, αλλά και για να προετοιμάσει τον οργανισμό για την επόμενη φάση εγρήγορσης.

Εκτός από την υποστήριξη της ανάπτυξης, η GH διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στον μεταβολισμό της γλυκόζης και του λίπους. Έτσι, η έλλειψή της —λόγω ανεπαρκούς ύπνου— αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας, διαβήτη και καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τέλος, καθώς ο locus coeruleus συμμετέχει και στη ρύθμιση της γνωστικής εγρήγορσης, οι ειδικοί υποθέτουν ότι αυτό το νευρωνικό σύστημα ενδέχεται να επηρεάζει και τη μνήμη ή τη συγκέντρωση —κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η χρόνια έλλειψη ύπνου συνδέεται με νευροεκφυλιστικές νόσους όπως η Αλτσχάιμερ.

Με αναφορές από:ertnews.gr/Επιμέλεια:ΜΚΜ