Ιλχάν Αχμέτ : «Η εξάλειψη της έμφυλης βίας είναι ζήτημα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και κοινωνικής δικαιοσύνης»

Στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ισότητας και Νεολαίας της Βουλής πραγματοποίησε σήμερα παρέμβαση για την έμφυλη βία κατά των γυναικών ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κινήματος Αλλαγής Ιλχάν Αχμέτ και με την ιδιότητα του ως υπευθύνου του ΚΤΕ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καταθέτοντας, παράλληλα, κοινή εισήγηση με τις βουλευτές Νάγια Γρηγοράκου του ΠΑΣΟΚ Κινήματος Αλλαγής και Κατερίνα Νοτοπούλου του ΣΥΡΙΖΑ-  Π.Σ.

Βασικά σημεία της εισήγησης του κ. Αχμέτ:

Μηδενική ανοχή στην έμφυλη βία και σε όλες τις μορφές διακρίσεων – Ισότητα στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια

Η έμφυλη βία και οι διακρίσεις δεν είναι ιδιωτική υπόθεση· είναι δημόσιο πρόβλημα που αφορά τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.

Στην Ελλάδα, μόνο στο πρώτο δεκάμηνο του 2024, 15.571 γυναίκες κατέγραψαν περιστατικά βίας – αριθμός αυξημένος σε σχέση με το 2023.

Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Ισότητας της Βουλής αναδείχθηκε ότι οι δομές είναι ανεπαρκείς και άνισα κατανεμημένες, ενώ παραμένουν νομικά κενά:

• Δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί ο όρος «γυναικοκτονία» στον Ποινικό Κώδικα.
• Τα θύματα συχνά αισθάνονται ανασφαλή απέναντι στους μηχανισμούς του κράτους.
• Η γυναικεία υπο-εκπροσώπηση στα κέντρα αποφάσεων παραμένει χαμηλή.

Απαιτείται:

✔ Θεσμική θωράκιση  – κατοχύρωση του όρου «γυναικοκτονία».

✔ Ενίσχυση δομών  – περισσότερα συμβουλευτικά κέντρα και ξενώνες με επαρκή χρηματοδότηση.

✔ Καλλιέργεια κουλτούρας ισότητας  – εκπαίδευση στα σχολεία, ενημερωτικές καμπάνιες, στήριξη τοπικών κοινωνιών.

Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Μηδενική ανοχή στην έμφυλη βία. Καμία ανοχή στις διακρίσεις. Ισότητα στην πράξη.

Παρατίθεται η ομιλία του βουλευτή Ροδόπης  ΠΑΣΟΚ Κινήματος Αλλαγής.

  

Η εξάλειψη της έμφυλης βίας είναι ζήτημα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και κοινωνικής δικαιοσύνης

“Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,

κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η εξάλειψη της έμφυλης βίας και όλων των μορφών διακρίσεων δεν είναι ένα ζήτημα δευτερεύον ή περιθωριακό. Είναι ζήτημα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και κοινωνικής δικαιοσύνης. Μια κοινωνία που ανέχεται ή δεν καταφέρνει να προστατεύσει τα μέλη της από τη βία, τον αποκλεισμό και την ανισότητα, είναι μια κοινωνία με βαθιές ρωγμές στον κοινωνικό της ιστό.

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί στη χώρα μας, η πραγματικότητα παραμένει σκληρή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, στο πρώτο δεκάμηνο του 2024 καταγράφηκαν 15.571 γυναίκες θύματα έμφυλης βίας, αριθμός που παρουσιάζει σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2023. Αυτό σημαίνει πως κάθε μέρα, δεκάδες γυναίκες στην Ελλάδα γίνονται θύματα βίας λόγω φύλου. Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια.

Στις δύο συνεδριάσεις της Επιτροπής μας – στις 26 Νοεμβρίου 2024 και στις 27 Φεβρουαρίου 2025 – συζητήθηκαν τόσο οι πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης της έμφυλης βίας όσο και η αξιοποίηση της Σύμβασης CEDAW. Από αυτές τις συζητήσεις προέκυψαν κρίσιμα συμπεράσματα:

Πρώτον: Οι υποδομές.

Διαθέτουμε σήμερα 44 Συμβουλευτικά Κέντρα και 20 Ξενώνες Φιλοξενίας σε όλη τη χώρα. Είναι μια θετική βάση, αλλά ανεπαρκής. Η γεωγραφική κατανομή είναι άνιση: γυναίκες στην περιφέρεια, στα νησιά και σε απομακρυσμένες περιοχές δεν έχουν ισότιμη πρόσβαση σε δομές στήριξης. Δεν μπορεί η προστασία από τη βία να εξαρτάται από τον ταχυδρομικό κώδικα. Χρειάζεται άμεσα σχεδιασμός ενός ολοκληρωμένου δικτύου κρατικών δομών με επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση, ώστε να υπάρχει κάλυψη σε όλη τη χώρα.

Δεύτερον: Τα νομικά κενά.

Παρά τις βελτιώσεις, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές αδυναμίες. Ο όρος «γυναικοκτονία» δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί στον Ποινικό Κώδικα, ενώ οι δικαστικές διαδικασίες παραμένουν χρονοβόρες. Τα θύματα, ακόμη και με εργαλεία όπως το panic button, συχνά αισθάνονται απροστάτευτα. Χρειάζεται:

• θεσμική κατοχύρωση της γυναικοκτονίας,
• επιτάχυνση δικαστικών διαδικασιών,
• αυστηροποίηση της προστασίας ανηλίκων σε καθεστώς συνεπιμέλειας,
• συστηματική εκπαίδευση αστυνομικών και δικαστικών λειτουργών ώστε να αναγνωρίζουν την έμφυλη διάσταση της βίας και να ανταποκρίνονται με ευαισθησία και αποτελεσματικότητα.

Τρίτον: Η Σύμβαση CEDAW.

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη Σύμβαση αυτή, που αποτελεί κορυφαίο κείμενο για τα δικαιώματα των γυναικών. Όμως, η συμμόρφωση δεν πρέπει να είναι τυπική αλλά ουσιαστική. Στο πλαίσιο της CEDAW:

• εφαρμόζεται το gender budgeting σε όλα τα Υπουργεία,
• υλοποιείται το Εθνικό Σχέδιο «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια» (2023–2028),
• κυρώθηκε η Οδηγία 2381/2022 για την ισόρροπη εκπροσώπηση στα διοικητικά συμβούλια,
• προωθούνται σήματα ισότητας και πολιτικές fair pay για τη μισθολογική ισότητα.

Ωστόσο, πολλά μέτρα παραμένουν περιορισμένα στην πράξη. Οι «Νταντάδες της Γειτονιάς», για παράδειγμα, στηρίζουν εργαζόμενες μητέρες, αλλά το πρόγραμμα δεν έχει ακόμη την κλίμακα που απαιτείται. Η μισθολογική ανισότητα παραμένει, ενώ η γυναικεία εκπροσώπηση στα κέντρα αποφάσεων εξακολουθεί να είναι χαμηλή.

Τέταρτον: Οι κοινωνικοί παράγοντες.

Η βία δεν γεννιέται στο κενό. Τροφοδοτείται από τη φτώχεια, την ανεργία, τις εξαρτήσεις, τα πατριαρχικά πρότυπα και τα έμφυλα στερεότυπα. Αν δεν αντιμετωπίσουμε αυτές τις ρίζες, η βία θα συνεχίσει να αναπαράγεται. Χρειάζονται:

• εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία με σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και μαθήματα ισότητας,
• εκστρατείες ενημέρωσης για την αλλαγή νοοτροπιών,
• ενδυνάμωση οικογενειών και τοπικών κοινωνιών ώστε να στηρίζουν τα θύματα και να απορρίπτουν τη βία.

Πέμπτον: Η συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών.

Οι ΜΚΟ και οι οργανώσεις γυναικών έχουν πολύτιμη εμπειρία και τεχνογνωσία. Μπορούν να προσφέρουν εξειδικευμένες υπηρεσίες, κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Αλλά η συνεργασία πρέπει να βασίζεται σε διαφάνεια, αυστηρό έλεγχο και αξιοπιστία, ώστε οι πόροι να αξιοποιούνται πραγματικά προς όφελος των θυμάτων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

οι συνεδριάσεις της Επιτροπής μας κατέδειξαν πως, παρά τις θεσμικές προσπάθειες, η κοινωνική πραγματικότητα παραμένει δύσκολη. Η έμφυλη βία δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό – είναι επίμονο κοινωνικό φαινόμενο. Η νομοθεσία δεν αρκεί χωρίς επαρκείς μηχανισμούς εφαρμογής. Οι δομές μας παραμένουν λίγες και άνισα κατανεμημένες. Ο συντονισμός μεταξύ υπουργείων και φορέων συχνά λείπει.

Η ευθύνη μας είναι σαφής: να χαράξουμε μια ολιστική και μακροπρόθεσμη στρατηγική. Με πολιτική βούληση, με δέσμευση πόρων, με θεσμική θωράκιση, με αξιολόγηση και λογοδοσία. Μόνο έτσι θα σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της βίας και των ανισοτήτων.

Το μήνυμα που οφείλουμε να στείλουμε στην κοινωνία είναι ξεκάθαρο:

• Μηδενική ανοχή στη βία.
• Μηδενική ανοχή στις διακρίσεις.
• Ισότητα και σεβασμός για όλες και όλους.

Αυτό είναι το χρέος μας απέναντι στις γυναίκες, απέναντι στη δημοκρατία, απέναντι στο μέλλον.

Σας ευχαριστώ.”