Καταργείται το πλαφόν σε τρόφιμα και καύσιμα από 1η Ιουλίου

Τέλος σε ένα μέτρο προστασίας των καταναλωτών που εφαρμόστηκε από το 2022 – Ελεύθερος πλέον ο καθορισμός περιθωρίου κέρδους

Την κατάργηση του πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για τρόφιμα και καύσιμα από την 1η Ιουλίου 2025 ανακοίνωσε ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, βάζοντας τέλος σε ένα μέτρο που εφαρμόστηκε για περισσότερα από τρία χρόνια, αρχικά για την αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας στη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο υπουργός διευκρίνισε πως η παράταση δύο μηνών που είχε δοθεί τον Μάιο ήταν η τελευταία, με αποτέλεσμα, από τον Ιούλιο, τα σούπερ μάρκετ και τα πρατήρια καυσίμων να έχουν πλέον τη δυνατότητα να ορίζουν ελεύθερα τα περιθώρια κέρδους τους, ανεξάρτητα από τις τιμές της 31ης Δεκεμβρίου 2021 – το όριο που ίσχυε βάσει του πλαφόν.

Το μέτρο επιβλήθηκε την άνοιξη του 2022, λίγο μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, με στόχο να ανακοπεί η κερδοσκοπία σε βασικά αγαθά και καύσιμα, σε μια περίοδο ραγδαίων ανατιμήσεων. Σύμφωνα με τον κανόνα, οι επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να αυξήσουν το ποσοστό του κέρδους τους πέραν του ποσοστού που ίσχυε πριν την 31η Δεκεμβρίου 2021.

Αν και το μέτρο έτυχε θετικής υποδοχής από τους καταναλωτές και οργανώσεις, επιχειρηματικοί φορείς όπως:

• ο Σύνδεσμος Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ)
• η Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος

είχαν εκφράσει εντονότατες αντιρρήσεις, υποστηρίζοντας ότι το πλαφόν οδηγεί σε στρεβλώσεις, μηδενικά περιθώρια και ενίσχυση της παραβατικότητας, κυρίως στα καύσιμα.

Ο ΣΕΕΠΕ είχε χαρακτηρίσει την παράταση του μέτρου «χαριστική βολή» για τον νόμιμο ανταγωνισμό, κατηγορώντας το κράτος ότι ενισχύει εμμέσως τις παράνομες πρακτικές στην αγορά.

Τι αλλάζει από την 1η Ιουλίου

• Καταργείται το όριο στο ποσοστό μικτού κέρδους
• Οι τιμές στα προϊόντα και στα καύσιμα θα μπορούν να επανυπολογίζονται ελεύθερα
• Το κράτος διατηρεί ελεγκτικό ρόλο, αλλά χωρίς πλαφόν ως άμεσο εργαλείο παρέμβασης

Παρά την επιχειρηματολογία για απελευθέρωση της αγοράς, πολλοί φοβούνται νέο κύμα ανατιμήσεων, ειδικά σε βασικά αγαθά. Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα οι τιμές τροφίμων και καυσίμων παρέμεναν υψηλές ήδη από πριν την κρίση, με τον πληθωρισμό να έχει πλήξει δυσανάλογα τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

Η κατάργηση του πλαφόν φέρνει τη συζήτηση για την ακρίβεια ξανά στο προσκήνιο. Το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν η αγορά μπορεί, χωρίς έλεγχο, να αυτορυθμιστεί – ή αν οι καταναλωτές θα βρεθούν αντιμέτωποι με νέα, ανεξέλεγκτη επιβάρυνση στο καλάθι της καθημερινότητας.