Οι «βοσκότοποι» του … αύριο! – FORK TO FARM

Οι «βοσκότοποι» του … αύριο! – FORK TO FARM – άρθρο του Γιώργου Παγουρόπουλου

Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική Κ.Α.Π. για τα έτη 2028–2034 που το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο, προετοιμάζεται «κεκλεισμένων των θυρών». Η Κομισιόν, οργανώνοντας την επόμενη επίθεση εναντίον των ανθρώπων της υπαίθρου, θα παρουσιάσει τις προτάσεις της το φθινόπωρο και στην συνέχεια τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν τα δικά τους «Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια»!

Πριν όμως δούμε και σχολιάσουμε κάποια από τα σχέδιά τους, ας ρίξουμε μια ματιά στο τί ακριβώς κάνει η Κομισιόν (https://commission.europa.eu/about/role/law_el) και ποιος είναι ο ρόλος της. Μας λένε λοιπόν ότι η Κομισιόν πρέπει να ενθαρρύνει τη συμβολή των επιχειρήσεων και των πολιτών στη νομοθετική διαδικασία. Η νομοθεσία που προτείνει πρέπει να προασπίζει τα συμφέροντα της Ένωσης και των πολιτών της συνολικά. Οι πολίτες, οι επιχειρήσεις, η κοινωνία των πολιτών, οι δημόσιες αρχές ή οποιοσδήποτε άλλος ενδιαφερόμενος θα πρέπει να μπορούν να διατυπώνουν τις απόψεις τους στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ, διότι με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ο στόχος της βελτίωσης της νομοθεσίας. Με βάση τα στοιχεία και τις απόψεις των πολιτών και των ενδιαφερόμενων μερών… η Κομισιόν προτείνει την νέα νομοθεσία.

Στην πράξη όμως οι κυβερνήσεις μεταφέρουν εξουσίες στην Κομισιόν για λόγους σταθερότητας και τεχνοκρατικής διαχείρισης, απομακρύνοντας τον όποιο άμεσο δημοκρατικό έλεγχο. Αυτή όμως η επιλογή, μειώνει την λογοδοσία προς τους πολίτες και τα εθνικά κοινοβούλια. Για παράδειγμα, κάθε απόφαση που αφορά πρόστιμα, κυρώσεις ή προμήθειες, θα έπρεπε να συνοδεύεται από αναλυτική τεχνική και νομική
αιτιολόγηση, προσβάσιμη στο κοινό και όχι να στηρίζεται σε μαθηματικούς τύπους που ορίζονται από την Κομισιόν και περιέχουν υποκειμενικούς συντελεστές και με αδιαφανείς δημοσιονομικές διορθώσεις. Η επιβολή του προστίμου των 415 εκατομμυρίων ευρώ στην χώρα μας, αποτελεί ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αδιαφανούς διαδικασίας υπολογισμού δημοσιονομικών διορθώσεων. Το τελικό αυτό ποσό παρουσιάζεται ως «αποτέλεσμα ελέγχου» χωρίς να μπορεί ένας ερευνητής ή ένας απλός πολίτης, να επαληθεύσει βήμα-βήμα το πώς υπολογίστηκε.

Είναι γνωστές οι σκέψεις και απόψεις του Βρετανού πολιτικού επιστήμονα Simon Hix, ειδικού στη θεσμική λειτουργία της ΕΕ, που αναλύει τη μερική έλλειψη δημοκρατικού ελέγχου στην Κομισιόν και τονίζει την ανάγκη ισχυρότερης εμπλοκής του Κοινοβουλίου. Η Κομισιόν διαθέτει μεγάλη εκτελεστική και νομοθετική ισχύ, χωρίς να υπόκειται σε άμεση, τακτική πολιτική λογοδοσία, με αποτέλεσμα, η λήψη αποφάσεων της ΕΕ να παραμένει πολύ τεχνοκρατική και απομακρυσμένη από τους πολίτες. Δεν υπάρχει άμεση, δημοκρατική σχέση με το εκλογικό σώμα, καθώς οι εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο δεν καθορίζουν ουσιαστικά τον επόμενο Πρόεδρο της Επιτροπής. Ο υποψήφιος για την Προεδρία της Επιτροπής επιλέγεται μέσα από διαβουλεύσεις μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών μελών στο Συμβούλιο και η έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι απλά τυπική. Οι κυβερνήσεις προωθούν υποψηφίους που ικανοποιούν ισορροπίες μεταξύ πολιτικών οικογενειών, χωρών, μεγέθους και γεωγραφίας. Η Εκλογή του Προέδρου της Κομισιόν, θα πρέπει λοιπόν να γίνεται από τους Ευρωπαίους πολίτες, με άμεση διαδικασία. Διαφορετικά οι πολίτες παραμένουν απομονωμένοι από την επιλογή και τον έλεγχο του κορυφαίου εκτελεστικού αξιώματος της ΕΕ.

Τον Μάρτιο του 1999, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με επικεφαλής τον Jacques Santer υπέβαλε ομαδικά την παραίτησή της, κάτι πρωτοφανές στην ιστορία της ΕΕ, λόγω
σοβαρών καταγγελιών για απάτη, κακοδιαχείριση και έλλειψη διαφάνειας. Η κρίση ξέσπασε όταν μια ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων που ερευνούσε κατηγορίες για διαφθορά διαπίστωσε πως κανένα μέλος της Επιτροπής «δεν φέρει ξεκάθαρη ευθύνη», αλλά “όλοι μαζί φέρουν συλλογική ευθύνη” για τη δυσλειτουργία της διοίκησης. Κι αυτό ακριβώς αποτελεί ένα νομοθετημένο «θεσμικό» καταφύγιο ατιμωρησίας. (Θα θυμίσω στην Κομισιόν τους στοίχους του ποιητή μας. «Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες εγώ, εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω»). Ειδικά στο στόχαστρο βρέθηκαν η Γαλλίδα Επίτροπος Édith Cresson και άλλοι που φέρονταν να είχαν ευνοήσει φίλους και συνεργάτες τους σε αδιαφανείς διορισμούς. Η παραίτηση του Σαντέρ και των Επιτρόπων αποτέλεσε ισχυρό πλήγμα στην αξιοπιστία της ΕΕ, αναδεικνύοντας τη δομική αδυναμία λογοδοσίας της Κομισιόν, ένα πρόβλημα που παραμένει επίκαιρο με την ΚΑΠ ή τα σκάνδαλα τύπου Pfizergate κτλ.

Βασικές αλλαγές στην νέα ΚΑΠ που αυθαίρετα και μονόπλευρα έχουν σχεδιάσει για να ισχύσει μετά το 2027 εν αγνοία μας, είναι:

1. Μετάβαση από εισοδηματικές ενισχύσεις σε περιβαλλοντικές υπηρεσίες! Νομοθετικές προτάσεις, ιδιαίτερα από τη Γερμανία, προτείνουν σταδιακή κατάργηση των ενισχύσεων «ανά εκτάριο» έως το 2035, με ανταμοιβές για δράσεις με δημόσιες υπηρεσίες. Θα αμείβεται για παράδειγμα η αποθήκευση άνθρακα!

2. Ολοκληρωμένη πολιτική για την ύπαιθρο. Για την νέα περίοδο λοιπόν προωθείται:

Η ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου, (την οποία εγώ κατονομάζω ολοκληρωτική καταστροφή της), με βαρύγδουπα λόγια όπως, επενδύσεις στις υποδομές. Ας πάρουμε για παράδειγμα, ως ένα τυχαίο δείγμα, τα εγγειοβελτιωτικά έργα στο έργο «Φράγμα Βίστριζας – Αναδασμός» έκτασης σχεδόν 45.000 στρεμμάτων στην Δυτ. Φθιώτιδα, το οποίο άρχισε το
1980 και ακόμη να ολοκληρωθεί.. με χρήματα βέβαια της ΕΕ που αναλώθηκαν και αναλώνονται διαρκώς. Σχεδόν μισό αιώνα τώρα, τα κτήματα είναι δεσμευμένα στον υποτιθέμενο αναδασμό στα έργα υποδομής, σε ένα φράγμα που δεν έγινε ποτέ, άν και τα χρήματα «φαγώθηκαν»!

Στην μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές. Αλλά πως ακριβώς θα γίνει αυτό; Mε την εισαγωγή αδασμολόγητων αγροτικών προϊόντων, ή με την ντόπια παραγωγή σπόρων υβριδίων των παροπλισμένων Ελλήνων γεωπόνων -ερευνητών, που αποκλειστική εργασία έχουν ώς μελετητές – καλαμαράδες των αιτήσεων υποβολής ΟΣΔΕ των αγροτών;

Ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας. Με τη δημιουργία τέχνης και κουλτούρας στα χωριά που ερημώνουν; Η με τη χρηματοδότηση πολιτιστικών συλλόγων για πανηγύρια, που τα χρήματα καταλήγουν στις τσέπες κάποιων επιτήδειων διοργανωτών;

3. Μείωση γραφειοκρατίας & απλοποίηση. Χαλάρωση διαδικασιών ελέγχων και υποβολών, λιγότερο πολύπλοκες αναφορές και περισσότερο ευελιξία. Αυτά τα ακούμε σε κάθε αναθεώρηση της ΚΑΠ που όμως καταλήγει σε πολυπλοκότερο και δυσεπίλυτο παζλ. Η πολυπλοκότητα της δήλωσης Ο.Σ.Δ.Ε. (αίτηση ενιαίας ενίσχυσης) είναι τέτοια που καθιστά αδύνατο τον έλεγχο και την διαφάνεια, των αγροτών και φυσικά καμία δυνατότητα ελέγχου της ορθότητας της κατανομής των τεράστιων κονδυλίων των αγροτικών ενισχύσεων δεν παρέχει. Είναι αναγκαίος ο ρόλος των ιδιωτικών μελετητικών γραφείων την στιγμή μάλιστα που κάποια απ’ αυτά εμπλέκονται στη μεγάλη απάτη του ΟΠΕΚΕΠΕ; Οι πραγματικοί γεωργοκτηνοτρόφοι ωστόσο αναγκάζονται να καταφύγουν σ’ αυτά και να καταβάλλουν υψηλά ποσά για να υποβάλουν τις αιτήσεις τους, ενώ πίσω από το «τείχος» της γραφειοκρατίας κρύβονται οι πραγματικοί ωφελούμενοι: εταιρείες, ομάδες συμφερόντων και πρόσωπα με πρόσβαση σε εσωτερική πληροφόρηση.”

4. Περιβαλλοντικά κίνητρα & «σχήματα μετάβασης»
Νέα eco-schemes μετά το 2027, ενώ όλοι γνωρίζουμε την ανυπαρξία των ελέγχων και των προδιαγραφών των «βιολογικών» καλλιεργειών που έχουν καταντήσει απλά μια στρεμματική ενίσχυση, όπως ακριβώς και οι δήθεν απονιτροποιήσεις «ευαίσθητων» περιοχών…

5. Κοινωνική δικαιοσύνη & υποστήριξη μικρών γεωργών
Η μετατόπιση πόρων προς μεσαίες & μικρές εκμεταλλεύσεις και νέους αγρότες δεν φέρνει κοινωνική δικαιοσύνη. Κοινωνική δικαιοσύνη φέρνει η συμμέτοχή των αγροτών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.

6. Σύνδεση με άλλα EU policies & Brexit ουδετερότητα,
ΚΑΠ στα πλαίσια της Πράσινης Συμφωνίας, με αιχμή του δόρατος την πολιτική της τροφής (Farm to Fork). Δεσμεύσεις του προϋπολογισμού για περιβαλλοντικά και κοινωνικά προγράμματα, για τη βιοποικιλότητα κλπ, χωρίς όμως να επηρεάζεται από την απουσία χρηματοδότησης του Ην. Βασιλείου. Μάλλον η νέα αυτή Κ.Α.Π. θα πρέπει να ονομαστεί Fork to Farm, επιδρομή και λεηλασία των αγροκτημάτων…

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ, έχει τεράστιες εξουσίες να σχεδιάζει πολιτικές, να διαχειρίζεται δισεκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά ταμεία, να εποπτεύει τα κράτη-μέλη, να προτείνει νομοθεσία και να επιβάλλει πρόστιμα. Όμως το ερώτημα παραμένει αναπάντητο επί δεκαετίες: Ποιος τελικά λογοδοτεί όταν η Κομισιόν σφάλει;

Ας ελπίσουμε ότι μια μέρα, σύσσωμος ο αγροτικός κόσμος θα ενώσει την φωνή του και θα γυρίσει την πλάτη στα ψίχουλα, των δήθεν αγροτικών ενισχύσεων, στους δήθεν πολιτικούς, ντόπιους και ευρωπαίους απαιτώντας την συμμετοχή του, την συμμετοχή όλων των πολιτών στις αποφάσεις και τον έλεγχο των διοικούντων.

Γιώργος Παγουρόπουλος
Αγρότης
https://pagouropoulosjiorgos.blogspot.com