Όταν το “Δικαίωμα στην Επιλογή” Γίνεται Υποχρέωση: Η Εργασιακή Κανονικότητα του 13ώρου και η Αξιακή Πτώχευση της Πολιτείας!
ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ
Mail : ergatikokentrokomotinis@gmail.com
Όταν το “Δικαίωμα στην Επιλογή” Γίνεται Υποχρέωση: Η Εργασιακή Κανονικότητα του 13ώρου και η Αξιακή Πτώχευση της Πολιτείας!
Η δημόσια συζήτηση για το νέο εργασιακό νομοσχέδιο πυροδοτείται με ένταση, καθώς η δυνατότητα απασχόλησης έως και 13 ώρες ημερησίως στον ίδιο εργοδότη στέκει στο επίκεντρο της διαμάχης. Το υπουργείο Εργασίας διαβεβαιώνει πως το οκτάωρο «παραμένει θεμέλιο», χαρακτηρίζοντας τη 13ωρη εργασία ως εθελοντική επιλογή και όχι υποχρέωση. Όμως, το ερώτημα που γεννάται δεν είναι νομικό – είναι ηθικό:
Πόσο ελεύθερη μπορεί να είναι η συναίνεση ενός εργαζομένου όταν η διαβίωση του εξαρτάται αποκλειστικά από τον μισθό και τη θέση του;
Το νέο πλαίσιο παρουσιάζεται τυπικά προστατευτικό. Προβλέπει 11 ώρες ανάπαυσης, ανώτατο όριο 40 ωρών εβδομαδιαίως και προσαύξηση 40% για υπερωρίες. Στην πράξη, όμως, η νομική φρασεολογία δεν κρύβει το ουσιώδες: η εργασιακή εξάντληση παύει να είναι εξαίρεση και νομιμοποιείται ως αποδεκτός κανόνας. Το σώμα και το πνεύμα του εργαζόμενου αντιμετωπίζονται όχι ως ανθρώπινα, αλλά ως παραγωγικές μονάδες με κουμπί ενεργοποίησης.
Το αφήγημα της «ευελιξίας» χρησιμοποιείται σαν ρητορικό προπέτασμα καπνού για να καλύψει μια σκληρή πραγματικότητα: μια αγορά εργασίας δομημένη πάνω στην ανασφάλεια, την ατομική διαπραγμάτευση και τον εκβιασμό της επιβίωσης. Στην Ελλάδα του 2025, το εργασιακό δικαίωμα μετατρέπεται σταδιακά σε παραχώρηση – και η επιλογή, σε επιβεβλημένη ανάγκη.
Η κυβέρνηση προβάλλει την αύξηση των αποδοχών ως όφελος του νέου μοντέλου. Μα είναι τούτο κοινωνική πρόοδος ή θεσμοθετημένη υπερεργασία για αξιοπρεπή διαβίωση; Ποιος άνθρωπος, αν είχε επαρκή μισθό, θα επέλεγε συνειδητά την εξουθένωση για να ζήσει; Αντί να ενισχυθεί το οκτάωρο και οι συλλογικές συμβάσεις, καλλιεργείται μια νέα κανονικότητα όπου η κούραση βαφτίζεται “ευκαιρία” και η εξάντληση “επιτυχία”.
Συνδικάτα και αντιπολίτευση μιλούν εύλογα για «διάλυση του οκταώρου» και «εργασιακή ζούγκλα». Το πιο ανησυχητικό, ωστόσο, είναι η υπονόμευση της συλλογικής διαπραγμάτευσης. Όταν κάθε εργαζόμενος καλείται να «συμφωνήσει» μόνος του, απέναντι σε εργοδότες με πολλαπλάσια διαπραγματευτική ισχύ, δεν μιλάμε για ελευθερία – μιλάμε για συγκαλυμμένο εκβιασμό.
Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από εργαζόμενους-υπεράνθρωπους. Έχει ανάγκη από υγιείς θεσμούς που προστατεύουν την εργασία ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως αριθμό παραγωγικότητας. Η επιστροφή στις συλλογικές συμβάσεις και η ενίσχυση του οκταώρου δεν είναι αναχρονισμός – είναι η μόνη θεσμική άμυνα ενάντια σε μια αχαλίνωτη, ατομική απορρύθμιση.
Δεν πρέπει, βέβαια, να αγνοηθούν κάποιες θετικές προβλέψεις του νομοσχεδίου, όπως η εισαγωγή τετραημέρου, η ψηφιοποίηση διαδικασιών προσλήψεων.
Αυτά είναι σημάδια εκσυγχρονισμού που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε. Όμως, όταν ο κορμός της μεταρρύθμισης βασίζεται στην εξάντληση, τα θετικά μέτρα καταλήγουν “παραρτήματα” σε μια σκληρή πραγματικότητα.
Το πρόβλημα, τελικά, δεν είναι τεχνικό – είναι αξιακό. Εκατό χρόνια μετά τη θέσπιση του οκταώρου, η κοινωνία μας καλείται να αποφασίσει αν η εργασία είναι ανθρώπινη δραστηριότητα ή απλώς κόστος προς διαχείριση. Αντί να μιλάμε για μείωση ωρών και βελτίωση ποιότητας ζωής, επιστρέφουμε σε συζητήσεις του προηγούμενου αιώνα.
Ένα εργασιακό νομοσχέδιο δεν κρίνεται μόνο από τα άρθρα του, αλλά από το μήνυμα που στέλνει στην κοινωνία. Κι αν αυτό το μήνυμα είναι πως μια αξιοπρεπής ζωή απαιτεί 13ωρη καθημερινή εργασία, τότε έχουμε αποτύχει να προστατεύσουμε το βασικότερο αγαθό μιας δημοκρατίας: τον άνθρωπο.
Η Πολιτεία οφείλει να θυμάται: δεν χρειαζόμαστε περισσότερες ώρες δουλειάς. Χρειαζόμαστε περισσότερο σεβασμό στον χρόνο, την υγεία και την αξιοπρέπεια του εργαζομένου.
Γιώργος Δημητριάδης
Αντιπρόεδρος Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Κομοτηνής