“Οψόμεθα εις Φιλίππους”: Απολογισμός της Επιστημονικής διημερίδας για τα Τενάγη Φιλίππων

«Επιστήμες, Τέχνες και Μύθοι, ανταμώνουν στα Τενάγη των Φιλίππων»
Καβάλα, 4 & 5 Οκτωβρίου 2025

Με εξαιρετική επιτυχία ολοκληρώθηκε η διημερίδα με τίτλο «Επιστήμες, Τέχνες και Μύθοι, ανταμώνουν στα Τενάγη των Φιλίππων», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 4 και την Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2025 στην Καβάλα, υπό την πρωτοβουλία της επιστημονικής ομάδας «Οψόμεθα εις Φιλίππους», σε συνεργασία με το Εργαστηρίου Μελέτης Λατινικής Γλώσσας, Γραμματείας και Πολιτισμού (ΔΠΘ), τον Δήμο Καβάλας και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός».

Η διημερίδα ανέδειξε την πολυεπίπεδη σχέση ανθρώπου, φύσης και πολιτισμού στον μοναδικό χώρο των Τεναγών των Φιλίππων, φέρνοντας σε δημιουργικό διάλογο επιστήμες, τέχνες, μύθους και βιωματικές δράσεις.

Πρώτη ημέρα – Επιστημονικές εισηγήσεις και καλλιτεχνικές παρουσιάσεις

Η πρώτη ημέρα των εργασιών, που φιλοξενήθηκε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας, περιελάμβανε θεματικές ενότητες αφιερωμένες στην ιστορική μνήμη, την εκπαίδευση, την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την καλλιτεχνική δημιουργία.

Επιστήμονες και δημιουργοί παρουσίασαν πτυχές του τόπου και της ιστορίας του, προσεγγίζοντας τα Τενάγη ως οικοσύστημα, πολιτισμικό τοπίο και ζωντανό εργαστήριο μάθησης.

Ο Θεόδωρος Λυμπεράκης και ο Επίκουρος καθηγητής Άγγελος Ζάννης, ανέπτυξαν σημαντικά και ενδιαφέροντα θέματα που αφορούσαν την ιστορία των Τεναγών από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη εποχή.

 Ο Αλκιβιάδης Σιδερίδης, ο Αν. Καθηγητής Χαρίλαος Ν. Μιχαλόπουλος και η ερευνήτρια Αρτεμισία Αρχοντογεώργη ανέδειξαν τον τρόπο που ο μύθος, το νερό και η εκπαίδευση συνυφαίνονται στο οικοκριτικό παράδειγμα των Φιλίππων.
Ο γεωπόνος Θεόδωρος Αμπελίδης και ο συγγραφέας Κοσμάς Χαρπαντίδης παρουσίασαν μελέτες για τον τυρφώνα και τις ακτιβιστικές δράσεις προστασίας του, φωτίζοντας λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας των Τεναγών.

Ακολούθησαν εισηγήσεις για την αναγέννηση του φυσικού περιβάλλοντος και το MasterPlan του Πάρκου Φιλίππων (Χαράλαμπος Τσουρουκίδης, Αθηνά Ιωαννίδου, Φωτεινή Καταβελάκη, Αλκμήνη Παπαϊωάννου), για τη βιοποικιλότητα και την οικολογική αξία των Τεναγών (Μάνος Κουτράκης, Γεωργία Καλανταρίδου, Αργύριος Σαπουνίδης, Παρασκευή Παπαδοπούλου, Γιάννης Καλκάνας), καθώς και για τη γλωσσική και λαϊκή παράδοση (Σουλτάνα Ψάρρη, Δημοσθένης Κοσλίδης).

Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε η παρουσίαση του Μιχάλη Καραβελίδη για τον λαϊκό ζωγράφο Κώστα Βιδενμάγιερ, τον «Θεόφιλο της Δράμας», ενώ το εικαστικό και ηχητικό έργο «Γη και Ύδωρ εν Φωνή» του Vincent Mespoulet, εμπνευσμένο από τις φωτογραφίες του Ηλία Κουμουλίδη και σε συνεργασία με τους, Léo Victor Seguin και Χρύσα Παπαδοπούλου, μετέτρεψε την αίθουσα σε ένα ποιητικό τοπίο ήχου και εικόνας.

Η εκπαίδευση στο επίκεντρο

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η συμμετοχή της δημοσιογραφικής ομάδας του 5ου Γυμνασίου Καβάλας, υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών Χριστίνας Βαμβούρη, Ελισάβετ Κυτταρίδου και  Γιώργου Τσακμάκη. Οι μαθητές και μαθήτριες συνδιαλέχθηκαν με τους εισηγητές, αποδεικνύοντας ότι η νέα γενιά μπορεί να γίνει ενεργός φορέας γνώσης, περιβαλλοντικής συνείδησης και πολιτιστικής δημιουργίας.

Το απογευματινό εργαστήριο του Εργαστηρίου Μελέτης Λατινικής Γλώσσας, Γραμματείας και Πολιτισμού (ΔΠΘ), με τίτλο «Μυθολογία, Συμπερίληψη & Ενεργός Πολιτειότητα», με υπεύθυνους διεξαγωγής την  Αρχοντογεώργη Αρτεμισία,την  Ξανθοπούλου Βίκυ και τον  Αλέξανδρο Κουρούπη, πρόσφερε στην εκπαιδευτική κοινότητα βιωματικά εργαλεία για τη χρήση της μυθολογίας ως μέσο ενδυνάμωσης και κοινωνικής συνοχής.

Δεύτερη ημέρα – Βίωμα, τόπος και πίστη

Η δεύτερη ημέρα περιλάμβανε περιήγηση στο Βαπτιστήριο της Αγίας Λυδίας και τον Ζυγάκτη ποταμό, όπου οι εισηγητές  Χρήστος Ψάλτης και  Όλγα Γκούμα παρουσίασαν τη μετάβαση από την αρχαία θρησκεία στον Χριστιανισμό και τη σημαντική θέση της Λυδίας ως πρώτης Ευρωπαίας Αγίας και σύμβολο χειραφέτησης.

Ακολούθησε συνάντηση στο Πηλοθεραπευτήριο Κρηνίδων με τους συγγραφείς Διαμαντή Αξιώτη, Θεόδωρο Γρηγοριάδη και Κοσμά Χαρπαντίδη, καθώς και θεατρικό αναλόγιο από τη Θεατρική Λέσχη Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας «Θεατρικόν Καφενείον», σε επιμέλεια του Δημήτρη Κεραμέως – Ντουμπουρίδη. Οι θεατρικές αναγνώσεις έδωσαν φωνή σε λογοτεχνικά έργα που εμπνέονται από το τοπίο, τη μνήμη και τους ανθρώπους των Φιλίππων.

Ένα όραμα για το μέλλον των Τεναγών

Η διημερίδα ολοκληρώθηκε με τη διαπίστωση ότι τα Τενάγη των Φιλίππων αποτελούν έναν ανεκτίμητο φυσικό και πολιτισμικό θησαυρό, ο οποίος χρειάζεται συνεχή μελέτη, προστασία και προβολή.
Το όραμα της ομάδας “Οψόμεθα εις Φιλίππους” παραμένει σταθερό: η ανάδειξη και αναγέννηση αυτού του σπάνιου τόπου, μέσα από τη σύμπραξη επιστημόνων, καλλιτεχνών, εκπαιδευτικών και πολιτών.

Ευχαριστίες και συμπεράσματα

Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς μας ευχαριστίες προς, τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Εργαστηρίου Μελέτης Λατινικής Γλώσσας, Γραμματείας και Πολιτισμού του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Χαρίλαο Μιχαλόπουλο και τους συνεργάτες του για την άψογη συνεργασία για την υλοποίηση αυτής της διημερίδας. Ευχαριστίες προς τον Δήμαρχο Καβάλας, κ. Θεόδωρο Μουριάδη και τον Αντιδήμαρχο κ. Απόστολο Μουμτσάκη, τη Διευθύντρια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός», κ. Κατερίνα Κουμανίδου και την κ. Άλκηστη Βλάχου ,καθώς και  προς την κ. Θεοπούλα Τσαπάνη.

Η οργανωτική ομάδα «Οψόμεθα εις Φιλίππους» εκφράζει επίσης τις θερμές της ευχαριστίες προς:

• όλους τους επιστήμονες, καλλιτέχνες, εκπαιδευτικούς και συγγραφείς που συμμετείχαν,
• τους χορηγούς της εκδήλωσης,κ. Θεόδωρο Παπαδόπουλο και κ. Παύλο Χαραλαμπίδη
• Το προσωπικό της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και του Πηλοθεραπευτηρίου που υποστήριξαν όλες τις δράσεις,
• και ιδιαίτερα το κοινό που παρακολούθησε με ενδιαφέρον και συνέβαλε ενεργά στις συζητήσεις.

Η διημερίδα ανέδειξε, με τρόπο ουσιαστικό και πολυδιάστατο, τη σημασία της διεπιστημονικής συνεργασίας για την προστασία, ανάδειξη και βιώσιμη ανάπτυξη των Τεναγών των Φιλίππων – ενός μοναδικού φυσικού και πολιτιστικού θησαυρού, ενός ζωντανού αρχείου κλίματος και πολιτισμού.

Τέλος, θα θέλαμε να σχολιάσουμε την απουσία των εκπροσώπων του δημοτικού συμβουλίου Καβάλας, της αντιπεριφέρειας Καβάλας και των θεματικών αντιπεριφερειαρχών σε σχέση με τα περιβαλλοντικά και αγροτικά ζητήματα, την απουσία των αναπτυξιακών φορέων του νομού καθώς και των εκπροσώπων των ΤΟΕΒ και των αγροτικών συλλόγων των Τεναγών. Παρά την πρόσκληση από το Δήμο Καβάλας αλλά και την επιστημονική ομάδα, το θέμα δεν φαίνεται να κέντρισε το ενδιαφέρον τους.

Δείτε τη πλήρη κάλυψη των εισηγήσεων για το Σάββατο 4 Οκτωβρίου στο Youtube σύνδεσμο -> https://youtube.com/live/76c_EnGmpb4?feature=share 

Δείτε βίντεο από τις δράσεις στο Βαπτιστήριο (link) και στο Πηλοθεραπευτήριο (link)

Για περισσότερες πληροφορίες:

Επιστημονική Ομάδα «Οψόμεθα εις Φιλίππους»

📧www.opsometha.org

📍 Καβάλα, Οκτώβριος 2025