Σκληρή απάντηση Ν. Παπανδρέου και ευρωβουλευτών στον Τούρκο πρέσβη για τη Γενοκτονία των Αρμενίων

Να αντιμετωπίσει τις ιστορικές αλήθειες με εντιμότητα καλούν την Τουρκία ο Νίκος Παπανδρέου και οι ευρωβουλευτές της Διακομματικής για την Ελευθερία και τις Πεποιθήσεις απαντώντας στην επιστολή διαμαρτυρίας του Τούρκου πρέσβη στην ΕΕ, Faruk Kaymakci, αναφορικά με τη συζήτηση στην Ολομέλεια για την Γενοκτονία των Αρμενίων.

«Αν και συμμεριζόμαστε την κατανόησή σας για τη δύσκολη ιστορική περίοδο γύρω από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τις τραγικές επιπτώσεις σε όλους τους λαού της πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η συστηματική καταπίεση και οι διακρίσεις κατά των χριστιανικών μειονοτήτων σε όλη την Αυτοκρατορία είναι ένα εξαιρετικά τεκμηριωμένο γεγονός. Η βία κατά Αρμενίων, Ασσυρίων και άλλων χριστιανικών πληθυσμών δεν περιορίστηκε σε μια περίοδο από το 1915 έως το 1923, αλλά έχει επανεμφανιστεί κατά τη διάρκεια του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Η γενοκτονία των Αρμενίων του 1915 έχει ευρέως αναγνωριστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της πλειονότητας των κρατών – μελών, καθώς επίσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως η πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα», αναφέρουν στην απαντητική επιστολή τους οι Ευρωβουλευτές και προσθέτουν: «Αυτή η άποψη υποστηρίζεται με  ευρεία συναίνεση μεταξύ των ιστορικών και έχει αναγνωριστεί από πολυάριθμα διεθνή και θρησκευτικά ιδρύματα συμπεριλαμβανομένης και της Αγίας Έδρας».

Τα μέλη του ευρωκοινοβουλίου υπενθυμίζουν στον Τούρκο διπλωμάτη πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει απόλυτη ελευθερία να θέτει τη δική του ατζέντα και υπογραμμίζουν πως η ΕΕ δημιουργήθηκε με στόχο να μην επαναληφθούν τραγικά γεγονότα του παρελθόντος.

Μάλιστα με αφορμή το θέμα της Γενοκτονίας των Αρμενίων καλούν την Τουρκία να προχωρήσει στον δρόμο της καλής γειτονίας και των γνήσιων προσπαθειών συμφιλίωσης παρά να επιχειρεί να ερμηνεύσει ιστορικά γεγονότα.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής

Εξοχότατε,

            Εμείς, Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκπροσωπώντας τη Διακομματική για την Ελευθερία στην Θρησκεία και τις Πεποιθήσεις, εκτιμούμε την ειλικρίνεια της επιστολής σας της 8ης Απριλίου 2025 και χαιρετίζουμε την ευκαιρία να συνεχίσουμε τη συζήτηση, που ακολούθησε τον διάλογο στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου της 3ης Απριλίου 2025 επί την 110η επέτειο της Αρμενικής Γενοκτονίας.

            Ενώ αναγνωρίζουμε την άποψή σας επ’ αυτού του ευαίσθητου και σημαντικού θέματος και σεβόμαστε πλήρως τη θέση σας, οφείλουμε να εκφράσουμε ορισμένες διαφορετικές οπτικές.

            Αν και συμμεριζόμαστε την κατανόησή σας για τη δύσκολη ιστορική περίοδο γύρω από τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τις τραγικές επιπτώσεις σε όλους τους λαού της πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η συστηματική καταπίεση και οι διακρίσεις κατά των χριστιανικών μειονοτήτων σε όλη την Αυτοκρατορία είναι ένα εξαιρετικά τεκμηριωμένο γεγονός. Η βία κατά Αρμενίων, Ασσυρίων και άλλων χριστιανικών πληθυσμών δεν περιορίστηκε σε μια περίοδο από το 1915 έως το 1923, αλλά έχει επανεμφανιστεί κατά τη διάρκεια του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Η γενοκτονία των Αρμενίων του 1915 έχει ευρέως αναγνωριστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της πλειονότητας των κρατών – μελών, καθώς επίσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως η πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα. Αυτή η άποψη υποστηρίζεται με  ευρεία συναίνεση μεταξύ των ιστορικών και έχει αναγνωριστεί από πολυάριθμα διεθνή και θρησκευτικά ιδρύματα συμπεριλαμβανομένης και της Αγίας Έδρας.

            Υπενθυμίζεται, ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ελεύθερο να θέτει τη δική του ατζέντα, της οποίας τέτοιες εκδηλώσεις μνήμης αποτελούν αναπόσπαστο και σχετικό μέρος και κάθε μέλος έχει το δικαίωμα να συμμετέχει σε οποιαδήποτε συζήτηση χωρίς εξωτερικές πιέσεις.

            Καθώς εορτάζουμε την 75η επέτειο από την Διακήρυξη Σούμαν, του ιδρυτικού κειμένου της ΕΕ με τη μορφή που την ξέρουμε σήμερα, είναι υψίστης σημασίας πως η Ευρώπη οικοδομήθηκε επί ενός κοινού προβληματισμού για τραγικά ιστορικά γεγονότα, μέσω του κοινού διαλόγου και σεβασμού, για να προάγουμε τη συμφιλίωση και την ειρήνη. Για να διασφαλίσουμε πως δεν θα επαναλάβουμε τα ίδια λάθη του παρελθόντος και πως προστατεύουμε τις βασικές αξίες – την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τη δημοκρατία και τα παγκόσμια δικαιώματα και ελευθερίες, συμπεριλαμβανομένων της ελευθερίας στην πίστη  και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.

            Αυτές οι αξίες είναι το καθημερινό θεμέλιο μιας κοινωνίας που διασφαλίζει την ευημερία των ανθρώπων της αλλά είναι επίσης και οι κατευθυντήριες γραμμές για κάθε χώρα που θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ. Η Τουρκία είναι ένας σημαντικός στρατηγικός εταίρος της ΕΕ με τον οποίο μοιραζόμαστε συμφέροντα και θέσεις σε κοινές προκλήσεις. Γι αυτό τον λόγο πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να εξετάζουμε και να συζητάμε δύσκολα θέματα, με ειλικρίνεια και εντιμότητα, παρά τις διαφορετικές απόψεις.

            Οι σχέσεις καλής γειτονίας και οι γνήσιες προσπάθειες συμφιλίωσης αποτελούν τη σπονδυλική στήλη της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ και πιστεύουμε σθεναρά πως μόνο μέσω της προόδου στο θέμα αυτό μπορούμε να επανέλθουμε σε θετική ατζέντα και να ενισχύσουμε περαιτέρω την πρόσφατη ενθαρρυντική ατμόσφαιρα και πρόοδο στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας. Αυτές οι προσπάθειες εξομάλυνσης πρέπει να συνεχιστούν, οδηγώντας σε μια δημιουργική και θετική συνεργασία και οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κρατών, η οποία θα πρέπει να ενισχύσει τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων.

            Θα βρίσκαμε πολύ ενθαρρυντικό να παρακολουθήσουμε μια ίση προθυμία να προχωρήσουμε προς την πλήρως εφικτή, εφαρμόσιμη και τρέχουσα προοπτική της εξομάλυνσης από ό,τι στην ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων.

            Τούτου λεχθέντος, η αναγνώριση ιστορικών πραγματικοτήτων δεν είναι κυρίως μια ακαδημαϊκή άσκηση, είναι πάνω από όλα, μια ηθική ευθύνη, που οδηγεί στον δρόμο της συμφιλίωσης. Αντικρίζοντας το παρελθόν με εντιμότητα και ακεραιότητα είναι μια ηθική επιταγή που όλοι μοιραζόμαστε, στην υπηρεσία της συμφιλίωσης και της διαρκούς ειρήνης.

            Παραμένουμε πεπεισμένοι ότι ο ανοιχτός και με σεβασμό διάλογος είναι ο πλέον εποικοδομητικός δρόμος προς τα μπροστά και αναμένουμε μελλοντικές ανταλλαγές απόψεων.

Με εκτίμηση

 MEP Miriam Lexmann

MEP Bert-Jan Ruissen

MEP Nathalie Loiseau

MEP Sebastian Tynkkynen

MEP Tomislav Sokol

MEP Carlo Fidanza

MEP Reinhold Lopatka

MEP Fernand Kartheiser

MEP Elena Donazzan

MEP Massimiliano Salini

MEP Christophe Gomart

MEP Nikos Papandreou