Ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων θετικών μέτρων κι ελαφρύνσεων μέσα στο 2024

Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο νέων ελαφρύνσεων, οι οποίες θα ανακοινωθούν μέχρι και τα μέσα του χρόνου από την κυβέρνηση, αφού η πορεία των εσόδων, εκτός εξαιρετικού απροόπτου, αναμένεται ότι θα έχει υπεραπόδοση ύψους 2 – 2,5 δισ. ευρώ και το 2024.

Όπως γράφει ο Τ. Δασόπουλος στο capital.gr, στην παρούσα φάση, τόσο το υπουργείο Οικονομικών όσο και το συναρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχουν εστιάσει την προσοχή τους στις κινητοποιήσεις των αγροτών, οι οποίες θα πρέπει να λήξουν πριν σχεδιαστεί οτιδήποτε καινούργιο από πλευράς παροχών ή ελαφρύνσεων. Αρμόδιες πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών τονίζουν προς το παρόν ότι η κυβέρνηση, στον ενάμιση μήνα από την αρχή του χρόνου, έχει διαθέσει περίπου 200 εκατ. ευρώ σε ενισχύσεις και ελαφρύνσεις που δεν προβλέπονταν στον προϋπολογισμό που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο. Από τα χρήματα αυτά, τα 45 εκατ. ευρώ αφορούν την αύξηση των εφημεριών των γιατρών του ΕΣΥ, άλλα τόσα την αύξηση του επιδόματος γέννησης και, πιο πρόσφατα, μέσω της δέσμευσης για επιστροφή του ΕΦΚ στους αγρότες, που θα έχει κόστος περίπου 85 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο οι ίδιες πηγές επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι, αν υπάρχει πλεόνασμα, αυτό θα μοιραστεί για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών. Μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός, σε συνέντευξη που έδωσε στο τέλος του 2023, δήλωσε ξεκάθαρα ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τους οικονομικά ευάλωτους πολίτες απέναντι στην ακρίβεια όσο χρειαστεί.

Θετικές ενδείξεις για τα έσοδα

Η βασική προϋπόθεση που θέτει το υπουργείο Οικονομικών για να μπορούν να συζητηθούν νέες ελαφρύνσεις είναι να έχουμε και φέτος υπεραπόδοση εσόδων, η οποία, όμως, είναι λίγο-πολύ δρομολογημένη.

Μόνο ο ρυθμός ανάπτυξης, που υπολογίζεται για φέτος στο 2,9%, έναντι 2,3% – 2,4% που αναμένεται να είναι το 2023, εγγυάται ότι τα έσοδα από φόρους θα είναι για φέτος περίπου 2 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με πέρσι, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό.

Το “κρυφό χαρτί” για την υπεραπόδοση θα είναι η υλοποίηση του σχεδίου των 11 σημείων για τη φοροδιαφυγή. Από την προσπάθεια που γίνεται, τα πιο σίγουρα θα είναι τα έσοδα ύψους 532 εκατ. ευρώ από την αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων. Ωστόσο, μέσα από τις υπόλοιπες παρεμβάσεις, αναμένονται επιπλέον φορολογικά έσοδα από 1 έως και 1,5 δισ. ευρώ, μέσω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και της μείωσης μετρητών και της αλλαγής του τρόπου φορολόγησης ενός μέρους από τα 180.000 ακίνητα που διατίθενται σήμερα με βραχυχρόνια μίσθωση. Τέλος, πρόσθετα έσοδα αναμένονται από παρεμβάσεις όπως η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, που θα μειώνουν τα περιθώρια για φοροδιαφυγή.

Στα σίγουρα πρόσθετα έσοδα του 2024 θα πρέπει να προστεθούν και τα 620 εκατ. ευρώ που θα εισπραχθούν για πρώτη φορά φέτος από την αύξηση του τέλους διανυκτέρευσης. Μπορεί τα έσοδα να είναι προγραμματισμένο να κατευθυνθούν για την αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών από τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες που είχαμε, αντίστοιχα, τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, αλλά θα προστεθούν στα φορολογικά έσοδα.

Ποια μέτρα είναι στο τραπέζι

Η λογική των όποιων μέτρων στήριξης αποφασιστούν τους επόμενους μήνες είναι ότι πρέπει να έχουν καλή στόχευση και να είναι αποτελεσματικά, παρά το ότι το οικονομικό επιτελείο θα κρατήσει τα χαρτιά του κλειστά μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Ωστόσο, το πιο πιθανό από τα μέτρα είναι η επανάληψη ενός έκτακτου επιδόματος για ένα μέρος των οικονομικά ευάλωτων, ως μέσο άμβλυνσης των συνεπειών της ακρίβειας. Πέρσι δόθηκαν δύο τέτοια επιδόματα, συνολικού ύψους 640 εκατ. ευρώ. Η επανάληψη μιας τέτοιας παροχής θα αφορά λιγότερους δικαιούχους και μεγαλύτερο ποσό για το κάθε νοικοκυριό. Η ιδέα περιλαμβάνει ένα έκτακτο βοήθημα που θα δοθεί σε δύο δόσεις και μία τα Χριστούγεννα, ενώ στο ενδιάμεσο θα έχει δημιουργηθεί ένας νέος δημοσιονομικός χώρος.

Πάντως, έχουν αποκλειστεί πολύμηνα μέτρα όπως το “Market Pass”, λόγω της οριζόντιας “φύσης” του αλλά και του γεγονός ότι δεν μπορεί να επαναληφθεί η έκτακτη φορολόγηση στις εταιρείες πετρελαιοειδών, που ήταν και η πηγή χρηματοδότησης του εν λόγω μέτρου.

Ενδεχόμενα και για μόνιμα μέτρα

Ωστόσο δεν αποκλείεται να υπάρξουν και μόνιμα μέτρα, αν υπάρξουν μόνιμα έκτακτα έσοδα. Για παράδειγμα, η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος σε μία δόση το 2024, αντί σε δύο, μισή φέτος και μισή το 2025. Αν η υπεραπόδοση των εσόδων είναι αυτή που αναμένεται μέχρι τη στιγμή που θα αποφασιστεί το μέτρο, μπορεί η κατάργηση του τελευταίου μνημονιακού φόρου να γίνει από φέτος. Το κόστος για την κατάργηση είναι περίπου 650 εκατ. ευρώ. Άλλωστε, για το συγκεκριμένο τέλος, που δεν είναι αναλογικό, αλλά οριζόντιο, έχει ασκήσει κριτική και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θεωρώντας το αντικίνητρο για την επιχειρηματικότητα.

Διαφορετικά, σε εκκρεμότητα υπάρχουν από πέρσι σκέψεις για μια νέα αύξηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, με χαλάρωση των κριτηρίων ώστε να το παίρνουν περισσότεροι, προκειμένου να μειωθεί ταχύτερα το ποσοστό της φτώχειας.

Σε κάθε περίπτωση, στο πρώτο μισό του χρόνου το ταμείο του κράτους θα πρέπει να έχει απόθεμα 150-200 εκατ. ευρώ άμεσα διαθέσιμα για το ενδεχόμενο να υπάρξει κάποια νέα φυσική καταστροφή, πριν εισπραχθεί το αυξημένο τέλος διανυκτέρευσης, ώστε να καλυφθούν άμεσα οι ανάγκες.

Τέλος, πηγές του ΥΠΕΘΟ ξεκαθαρίζουν ότι όποια νέα μέτρα υιοθετηθούν δεν θα πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο κάποιον από τους δημοσιονομικούς στόχους, καθώς η Ελλάδα ελέγχεται πλέον με βάση το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και τις κατευθυντήριες γραμμές της Κομισιόν.

Πηγή: capital.gr