Ε.Σ.Α.μεΑ.: Στην άτυπη σύνοδο των υπουργών της ΕΕ για την πολιτική συνοχής ο Ι. Βαρδακαστάνης

Στην άτυπη σύνοδο των υπουργών αρμόδιων για την Πολιτική Συνοχής, την Εδαφική Συνοχή και τα Αστικά Θέματα, υπό την Πολωνική Προεδρία, παρευρέθηκε και μίλησε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ και του EDF Ιωάννης Βαρδακαστάνης, με την ιδιότητα του προέδρου της Τμήματος ECO της ΕΟΚΕ (Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της ΕΕ), την Τετάρτη 21 Μαΐου στη Βαρσοβία.

Στόχος της συνάντησης ήταν να συζητηθούν θέματα περιφερειακής πολιτικής σε ένα ευρύτερο πλαίσιο με υπουργούς κρατών μελών της ΕΕ και τους εκπροσώπους των βασικών θεσμικών οργάνων της ΕΕ.

Η συζήτηση επικεντρώθηκε στα εξής:

·         στο ρόλο της εδαφικής διάστασης και της περιφερειακής πολιτικής στη βιώσιμη ανάπτυξη των κρατών μελών και των περιφερειών τους

·         στο μέλλον της εδαφικής ατζέντας της ΕΕ 2030

·         στη στήριξη της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης σε λειτουργικές περιοχές, καθώς και την αστική διάσταση της πολιτικής συνοχής.

Τη διαδικασία άνοιξε η υπουργός Αναπτυξιακών Ταμείων και Περιφερειακής Πολιτικής της Πολωνίας Katarzyna PEŁCZYŃSKA-NAŁĘCZ (στη φωτογραφία με τον κ. Βαρδακαστάνη). Μεταξύ άλλων μίλησαν οι: Andrés RODRÍGUEZ-POSE, πρόεδρος της ομάδας υψηλού επιπέδου για το μέλλον της πολιτικής συνοχής, London School of Economics, Kata TÜTTŐ, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, Isabelle BOUDINEAU, εισηγήτρια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών.

 

Σημεία ομιλίας Ι. Βαρδακαστάνη (ολόκληρη η ομιλία επισυνάπτεται):

1. Η Εδαφική Ατζέντα 2030 είναι στενά συνδεδεμένη με διάφορες στρατηγικές και πολιτικές της ΕΕ. Οι διασυνδέσεις αυτές λαμβάνουν τη μορφή κοινών στόχων, συμπληρωματικών δράσεων και συνεργειών όσον αφορά τη χρηματοδότηση. (…)

2. Τα νησιά της ΕΕ είναι περιοχές που απαιτούν την ιδιαίτερη προσοχή της ΕΕ. Οι περιοχές αυτές έχουν τα δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όσον αφορά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, το πληθυσμιακό μέγεθος, τη διοικητική οργάνωση, το φυσικό περιβάλλον κ.λπ. και η ποικιλία αυτή διαπιστώνεται όχι μόνο μεταξύ των ομάδων νησιών αλλά και μεταξύ των νησιών εντός της ίδιας ομάδας, γεγονός που απαιτεί διαφοροποιημένες προσεγγίσεις- ταυτόχρονα, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η νησιωτικότητα θέτει κοινές προκλήσεις για όλα τα νησιά. Όσον αφορά στον σχεδιασμό πολιτικών, η νησιωτικότητα θεωρείται μόνιμο και αμετάβλητο γεωγραφικό χαρακτηριστικό που συνεπάγεται πρόσθετο κόστος (μεταφορές, ενέργεια, διαχείριση αποβλήτων, δημόσιες υπηρεσίες, αναγκαία αγαθά και υπηρεσίες) που εμποδίζει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των νησιών, ενώ τα καθιστά ιδιαίτερα εκτεθειμένα στην απώλεια της βιοποικιλότητας και στην κλιματική αλλαγή .

Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζουμε την ανακοίνωση της διαβούλευσης σχετικά με μια πιθανή νέα «Στρατηγική για τα νησιά», καθώς αυτή ανταποκρίνεται στα πάγια αιτήματά μας. Προσφέρουμε την πλήρη συνεργασία μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να συμβάλουμε στον εντοπισμό των πιο αποτελεσματικών λύσεων για τα νησιά της ΕΕ.

Εκτός από τα νησιά, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί και στις αραιοκατοικημένες περιοχές στις οποίες οι δημογραφικές τάσεις καταδεικνύουν συνεχή μείωση του πληθυσμού. Πριν από δύο χρόνια, οργανώσαμε δημόσια ακρόαση στην Ουμέα της Βόρειας Σουηδίας, επισημαίνοντας τις δυσκολίες επίτευξης ανταγωνιστικότητας λόγω των προκλήσεων που σχετίζονται με την πρόσβαση και το αυξημένο κόστος μεταφοράς πρώτων υλών και τελικών προϊόντων.

Κατανοούμε επίσης το ευαίσθητο ζήτημα με τις ανατολικές συνοριακές περιοχές, αλλά θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις εξωτερικές συνοριακές περιοχές γενικά. Θα ήθελα να τονίσω το γεγονός ότι για τα κράτη μέλη που έχουν επενδύσει στην άμυνα όλα αυτά τα χρόνια λόγω της εγγύτητάς τους με την Τουρκία, δεν δόθηκε καμία πρόσθετη ευελιξία. Η Ελλάδα δαπανά 5-7% του ΑΕΠ της για την άμυνα κάθε χρόνο, ενώ οι χώρες των ανατολικών συνόρων δαπανούν μόνο 2% μέχρι σήμερα. Η Κύπρος επηρεάζεται επίσης με παρόμοιο τρόπο.

3. Στην ΕΟΚΕ υπογραμμίζουμε τη σημασία της ενίσχυσης της σύνδεσης μεταξύ του Εδαφικού Θεματολογίου 2030 και της πολιτικής συνοχής. Η Εδαφική Ατζέντα 2030 είναι ένα στρατηγικό μέσο για τη στήριξη των περιφερειών, θέτοντας προτεραιότητες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν- η πολιτική συνοχής, εν τω μεταξύ, υλοποιείται μέσω της χρηματοδότησης στοχευμένων έργων, συμβάλλοντας στη μείωση των ανισοτήτων και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στις διάφορες περιφέρειες της ΕΕ. Αυτή η ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ της συνοχής και της εδαφικής προσέγγισης μπορεί να επιτευχθεί μέσω λειτουργικών συμπράξεων μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, καθώς και μέσω ολοκληρωμένων έργων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας των τοπικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών συστημάτων των αστικών τόπων, των λειτουργικών τους περιοχών και των γύρω αγροτικών περιοχών.

Επιπλέον, πιστεύουμε επίσης ότι η Εδαφική Ατζέντα πρέπει να συμπεριληφθεί στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η προσέγγιση αυτή ευθυγραμμίζει τις εδαφικές πολιτικές και τις οικονομικές στρατηγικές, εξασφαλίζοντας μια συντονισμένη απάντηση στις τοπικές προκλήσεις και αυξάνοντας την προβολή των θεμάτων συνοχής. Συμβάλλει επίσης στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και στην προώθηση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς, μεγιστοποιώντας τον αντίκτυπο των δημόσιων πολιτικών.