Καφεΐνη: Πόση ώρα παραμένει στον οργανισμό και γιατί κάποιες φορές έχει αντίθετα αποτελέσματα από την αναμενόμενη ενίσχυση

Μπορεί να πίνεις καφέ για να «ξυπνήσεις», αλλά πολλές φορές καταλήγεις να νιώθεις εξαντλημένη αντί για γεμάτη ενέργεια. Μάθε πότε αρχίζει να δρα η καφεΐνη, πόσο διαρκεί η επίδρασή της και γιατί μπορεί να επηρεάζει την ποιότητα του ύπνου και τη διάθεσή σου.

Για πολλούς, το πρώτο φλιτζάνι καφέ είναι το πιο απολαυστικό σημείο της ημέρας — εκείνη η στιγμή που αισθάνεσαι ότι αρχίζεις να λειτουργείς. Όμως, πόσο κρατάει τελικά αυτό το «ανέβασμα»; Πόση ενέργεια αντλείς πραγματικά από έναν cappuccino ή έναν espresso και γιατί μερικές ώρες αργότερα μπορεί να αισθάνεσαι την ανάγκη για έναν ακόμη;

Αν έχεις πιάσει τον εαυτό σου να σκέφτεται «μα γιατί νιώθω ήδη κουρασμένος;», ίσως ήρθε η στιγμή να κατανοήσεις τι ακριβώς συμβαίνει με την καφεΐνη στο σώμα σου. Και η επίδρασή της, όπως επισημαίνουν ειδικοί στο Body and Soul, δεν είναι ίδια για όλους, ούτε για όλες τις ηλικίες.

Πόση καφεΐνη λαμβάνεις καθημερινά χωρίς να το καταλαβαίνεις;

Η ποσότητα της καφεΐνης εξαρτάται από το είδος του ροφήματος και τον τρόπο παρασκευής:

• Καφές φίλτρου (250ml): 95–165 mg

• Espresso (30ml): 47–64 mg

• Decaf καφές: 2–5 mg

• Μαύρο τσάι: 25–48 mg

• Πράσινο τσάι: 25–29 mg

Ακόμα και το βραδινό τσάι που πίνεις για να χαλαρώσεις μπορεί να περιέχει αρκετή καφεΐνη για να σε επηρεάσει.

Πότε ξεκινά να δρα η καφεΐνη;

Μέσα σε 10–15 λεπτά από την κατανάλωση καφέ, αρχίζεις να αισθάνεσαι τη διαφορά, με την κορύφωση της δράσης να έρχεται μέσα στην επόμενη μισή έως μία ώρα. Τότε είναι που νιώθεις πιο συγκεντρωμένος, δραστήριος και παραγωγικός.

Σε κάποιες περιπτώσεις, ωστόσο, αυτή η έντονη επίδραση μπορεί να συνοδεύεται από νευρικότητα, ταχυκαρδία ή ένταση — ειδικά αν είσαι πιο ευαίσθητος στην καφεΐνη, δεν έχεις φάει κάτι ή έχεις πιο αργό μεταβολισμό.

Πόσο διαρκεί τελικά η καφεΐνη στον οργανισμό;

Αν και η επίδραση μπορεί να μοιάζει παροδική, η καφεΐνη παραμένει στο σώμα σου για αρκετές ώρες. Ο «χρόνος ημιζωής» της — δηλαδή ο χρόνος που χρειάζεται για να μειωθεί η ποσότητά της στο μισό — είναι περίπου 5 ώρες.

Έτσι, αν πιεις έναν espresso με 60 mg καφεΐνης στις 9 το πρωί, στις 2 το μεσημέρι θα έχεις ακόμα 30 mg στον οργανισμό σου. Σε άτομα με πιο αργό μεταβολισμό — όπως πολλές γυναίκες άνω των 50 ή όσες έχουν περάσει την εμμηνόπαυση — η καφεΐνη μπορεί να μείνει ενεργή για 8 έως και 12 ώρες. Αυτό εξηγεί γιατί μπορεί να δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς αν έχεις πιει καφέ αργά το απόγευμα.

Χρειάζεσαι όντως δεύτερο καφέ;

Αν νιώθεις πως η ενέργειά σου έχει πέσει, πριν πας για δεύτερο καφέ σκέψου ότι η καφεΐνη δεν έχει φύγει από το σώμα σου — απλώς η δράση της έχει μειωθεί. Μια εναλλακτική λύση μπορεί να είναι ένα υγιεινό σνακ, λίγη σωματική δραστηριότητα ή ακόμα και μερικά λεπτά χαλάρωσης ή διαλογισμού.

Ειδικά αν είσαι άνω των 50 και επηρεάζεσαι πιο έντονα από την καφεΐνη, είναι καλό να αποφεύγεις επιπλέον δόσεις μετά τις 3–4 το απόγευμα και να προτιμάς πιο ήπιες πηγές ενέργειας.